Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawny
Rozdział 1 Przepisy ogólne
Artykuł 1
Ustawa dotyczy osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem:
1) o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności określonych w art. 3 lub
2) o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów, lub
3) o niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16 roku życia
– zwanych dalej „osobami niepełnosprawnymi”.
Artykuł 2
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) najniższym wynagrodzeniu – oznacza to minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w grudniu roku poprzedniego2, ustalane na podstawie odrębnych przepisów;
2) osobie niepełnosprawnej bezrobotnej lub niepełnosprawnej poszukującej pracy – oznacza to osobę niepełnosprawną bezrobotną lub niepełnosprawną poszukującą pracy w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
3) organizacjach pozarządowych – oznacza to organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536);
4) przeciętnym wynagrodzeniu – oznacza to przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.3);
4a) kosztach płacy – oznacza to wynagrodzenie brutto oraz finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczone od tego wynagrodzenia i obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;
5) uczestnictwie w życiu społecznym – oznacza to możliwość pełnienia ról społecznych oraz pokonywania barier, w szczególności psychologicznych, architektonicznych, urbanistycznych, transportowych i w komunikowaniu się;
6) wskaźniku zatrudnienia osób niepełnosprawnych – oznacza to przeciętny miesięczny udział procentowy osób niepełnosprawnych w zatrudnieniu ogółem, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy;
7) warunkach pracy chronionej – oznacza to warunki, o których mowa w art. 28 albo art. 29, i uzyskanie statusu zakładu pracy chronionej albo zakładu aktywności zawodowej;
8) przystosowanym stanowisku pracy osoby niepełnosprawnej – oznacza to stanowisko pracy, które jest oprzyrządowane i dostosowane odpowiednio do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności;
9) staroście – oznacza to także prezydenta miasta na prawach powiatu;
10) niepełnosprawności – oznacza to trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy;
11) psie asystującym – oznacza to odpowiednio wyszkolonego i specjalnie oznaczonego psa, w szczególności psa przewodnika osoby niewidomej lub niedowidzącej oraz psa asystenta osoby niepełnosprawnej ruchowo, który ułatwia osobie niepełnosprawnej aktywne uczestnictwo w życiu społecznym.
Artykuł 2a
1. Osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność.
2. W przypadku przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia złożenia wniosku o wydanie orzeczenia, jeżeli z orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna, a wniosek o wydanie orzeczenia został złożony nie później niż w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Bez względu na datę złożenia wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych również w okresie do 3 miesięcy poprzedzających dzień przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia, jeżeli z treści tego orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna.
4. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do dokumentów potwierdzających wystąpienie u pracownika schorzeń, o których mowa w art. 26a ust. 1b, lub schorzeń określonych na podstawie art. 21 ust. 7.
Rozdział 2 Orzekanie o niepełnosprawności
Artykuł 3
1. Ustala się trzy stopnie niepełnosprawności, które stosuje się do realizacji celów określonych ustawą:
1) znaczny;
2) umiarkowany;
3) lekki.
2. Orzeczenie ustalające stopień niepełnosprawności stanowi także podstawę do przyznania ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów.
Artykuł 4
1. Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
2. Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.
3. Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.
4. Niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację.
5. Zaliczenie do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności osoby, o której mowa w ust. 1 lub 2, nie wyklucza możliwości zatrudnienia tej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, w przypadkach:
1) przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej;
2) zatrudnienia w formie telepracy.
6. Kontrolę w zakresie spełniania warunku, o którym mowa w ust. 5 pkt 1, przeprowadza Państwowa Inspekcja Pracy.
Artykuł 4a
1. Osoby, które nie ukończyły 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.
2. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, kryteria oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia.
Artykuł 5
Orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o:
1) całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2, i niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
1a) niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy
wymienionej w pkt 1, jest traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2) całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy wymienionej w pkt 1, jest traktowane na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
3) częściowej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 3, oraz celowości przekwalifikowania, o którym mowa w art. 119 ust. 2 i 3 ustawy wymienionej w pkt 1, jest traktowane na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności.
Artykuł 5a
1. Osoby posiadające ważne orzeczenia o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów, niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, o których mowa w art. 62, oraz orzeczenia, o których mowa w art. 5, mogą składać do zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności wniosek o ustalenie stopnia niepełnosprawności i wskazań, o których mowa w art. 6b ust. 3, dla celów korzystania z ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów.
2. W postępowaniu w sprawach, o których mowa w ust. 1, zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności wydaje orzeczenie, w którym:
1) stopień niepełnosprawności określa się na podstawie przedłożonych orzeczeń, o których mowa w ust. 1, zgodnie z przepisami, o których mowa w art. 5 i 62;
2) wskazania, o których mowa w art. 6b ust. 3, ustala się stosownie do naruszonej sprawności organizmu i ograniczeń funkcjonalnych uzasadniających korzystanie z ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów.
3. Zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności ma prawo żądać od właściwych organów rentowych udostępnienia kopii orzeczeń, o których mowa w ust. 1, a organy te są obowiązane do ich udostępniania.
4. Od orzeczenia, o którym mowa w ust. 2, nie służy odwołanie.
Artykuł 6
1. Powołuje się zespoły orzekające o niepełnosprawności:
1) powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako pierwsza instancja;
2) wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako druga instancja.
1a. Wydatki związane z tworzeniem i działalnością zespołów są pokrywane ze środków finansowych budżetu państwa. Wydatki te mogą być również pokrywane ze środków finansowych jednostek samorządu terytorialnego.
2. Właściwość miejscową powiatowego i wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności ustala się według miejsca stałego pobytu w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności.
3. Właściwość miejscową zespołu orzekającego o niepełnosprawności ustala się wedługmiejsca pobytu w przypadku osób:
1) bezdomnych;
2) przebywających poza miejscem stałego pobytu ponad dwa miesiące ze względówzdrowotnych lub rodzinnych;
3) przebywających w zakładach karnych i poprawczych;
4) przebywających w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej.
4. W przypadku osób, o których mowa w ust. 3 pkt 2–4, zespół orzekający o niepełnosprawności jest obowiązany przesłać zawiadomienie o wydanym orzeczeniu do powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności właściwego zgodnie z ust. 2.
Artykuł 6a
1. Starosta w ramach zadań z zakresu administracji rządowej powołuje i odwołuje powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, zwany dalej „powiatowym zespołem”, po uzyskaniu zgody wojewody oraz przedkłada wojewodzie informacje o realizacji zadań. Zgoda wojewody wymaga uzyskania opinii Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, zwanego dalej „Pełnomocnikiem”.
2. Wojewoda po zasięgnięciu opinii starostów oraz uzyskaniu opinii Pełnomocnika ustala obszar działania powiatowego zespołu, który może obejmować swoim zasięgiem więcej niż jeden powiat, oraz siedziby wyjazdowych składów orzekających w powiatach, w których nie powołano powiatowego zespołu.
3. Powiatowy zespół działający w mieście na prawach powiatu może być nazwany „miejskim zespołem do spraw orzekania o niepełnosprawności”. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.
4. Wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, zwany dalej „wojewódzkim zespołem”, powołuje i odwołuje wojewoda, po zasięgnięciu opinii Pełnomocnika.
Artykuł 6b
1. Powiatowe zespoły orzekają na wniosek osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego albo, za ich zgodą, na wniosek ośrodka pomocy społecznej.
2. Ośrodki pomocy społecznej mogą uczestniczyć na prawach strony w sprawach, w których orzekają powiatowe zespoły.
3. W orzeczeniu powiatowego zespołu, poza ustaleniem niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, powinny być zawarte wskazania dotyczące w szczególności:
1) odpowiedniego zatrudnienia uwzględniającego psychofizyczne możliwości danej osoby;
2) szkolenia, w tym specjalistycznego;
3) zatrudnienia w zakładzie aktywności zawodowej;
4) uczestnictwa w terapii zajęciowej;
5) konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne, ułatwiające funkcjonowanie danej osoby;
6) korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki;
7) konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji;
8) konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji;
9) spełniania przez osobę niepełnosprawną przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a pkt 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.4), przy czym w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności spełnienie tych przesłanek może zostać stwierdzone jedynie w przypadku ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczonej symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu) lub 10-N (choroba neurologiczna).
Artykuł 6b1
1. W wojewódzkim zespole przeprowadza się specjalistyczne badania, w tym psychologiczne, zwane dalej „badaniami”, osób ubiegających się o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, na podstawie skierowań wystawionych odpowiednio przez lekarzy lub psychologów członków zespołów orzekających o niepełnosprawności.
2. Skierowanie powinno zawierać:
1) nazwę zespołu, którego lekarz lub psycholog kieruje na badania;
2) rodzaj badania, na które jest kierowana osoba zainteresowana;
3) imię (imiona) i nazwisko osoby skierowanej;
4) numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub cechy dokumentu potwierdzającego obywatelstwo, w przypadku cudzoziemca nieposiadającego numeru PESEL;
5) datę urodzenia;
6) miejsce zameldowania albo pobytu;
7) datę wystawienia skierowania;
8) uzasadnienie do skierowania na badania;
9) podpis i pieczątkę osoby kierującej i akceptującej przeprowadzenie badania.
3. Wyniki badań są sporządzane w formie pisemnej na formularzu badania, do którego dołącza się wydruki komputerowe lub wykonane zdjęcia.
4. Formularz badania zawiera następujące dane:
1) numer ewidencyjny badania;
2) nazwę wojewódzkiego zespołu, w którym badanie zostało wykonane;
3) imię (imiona) i nazwisko osoby badanej;
4) numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub cechy dokumentu potwierdzającego obywatelstwo, w przypadku cudzoziemca nieposiadającego numeru PESEL;
5) datę urodzenia;
6) miejsce zameldowania albo pobytu;
7) datę wykonania badania;
8) wynik badania wraz z opisem;
9) informację o załącznikach;
10) podpis i pieczątkę odpowiednio lekarza lub psychologa wykonującego badanie. 5. Wyniki badań są przesyłane do zespołu, którego lekarz lub psycholog wystawił skierowanie, w terminie 3 dni roboczych od daty ich sporządzenia; drugi egzemplarz wyników jest przechowywany w wojewódzkim zespole łącznie z wydrukiem komputerowym lub wykonanymi zdjęciami.
6. Na wniosek osoby badanej lub jej przedstawiciela ustawowego wydaje się kopie wyników badań.
7. W wojewódzkim zespole prowadzi się rejestr badań w formie dokumentu pisemnego i elektronicznego. Rejestr ten powinien zawierać:
1) numer ewidencyjny badania;
2) dane osobowe osoby badanej, o których mowa w ust. 2 pkt 3–6;
3) datę skierowania na badania;
4) datę wykonania badania;
5) imię i nazwisko lekarza lub psychologa wykonującego badania.
8. Wojewódzki zespół jest uprawniony do przetwarzania danych osobowych osób badanych w celu wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności.
9. Dane zgromadzone w formularzu badania lub załączniki udostępnia się, o ile są one niezbędne, do realizacji zadań określonych w ustawie:
1) Pełnomocnikowi;
2) powiatowym zespołom.
10. Formularz badania i załączniki ulegają zniszczeniu po upływie 50 lat od dnia sporządzenia formularza badania.
11. Wojewódzki zespół jest obowiązany prowadzić odpowiednią ewidencję oraz zapewnić przechowywanie i ochronę przed uszkodzeniem, zniszczeniem bądź utratą dokumentacji dotyczącej badań.
12. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) zakres wykonywanych badań oraz tryb i warunki kierowania na te badania,
2) warunki organizacyjne wykonywania badań,
3) warunki techniczne pomieszczeń, w których są wykonywane badania – mając na względzie zapewnienie sprawnego przebiegu procesu orzekania o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności.
Artykuł 6c
1. Pełnomocnik sprawuje nadzór nad orzekaniem o niepełnosprawności o stopniu niepełnosprawności.
2. Nadzór, o którym mowa w ust. 1, polega na:
1) kontroli orzeczeń co do ich zgodności z zebranymi dokumentami lub z przepisami dotyczącymi orzekania o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności;
2) kontroli prawidłowości i jednolitości stosowania przepisów, standardów i procedur postępowania w sprawach dotyczących orzekania o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności;
3) szkoleniu członków wojewódzkich zespołów;
4) udzielaniu wyjaśnień w zakresie stosowania przepisów regulujących postępowanie w sprawach dotyczących orzekania o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności.
3. Jeżeli w ramach nadzoru Pełnomocnik stwierdzi, że istnieje uzasadniona wątpliwość co do zgodności orzeczenia ze stanem faktycznym lub że orzeczenie zostało wydane w sposób sprzeczny z przepisami dotyczącymi orzekania o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności, może zwrócić się do właściwego organu o:
1) stwierdzenie nieważności orzeczenia;
2) wznowienie postępowania.
4. Pełnomocnik, w wyniku stwierdzonych w ramach nadzoru nieprawidłowości, może:
1) zobowiązać organ, który powołał zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, do odwołania członków zespołu odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidłowości;
2) wyrazić zgodę na cofnięcie przez wojewodę zgody na powołanie powiatowego zespołu;
3) zobowiązać organ, który powołał zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, do odwołania zespołu;
4) czasowo zawiesić działalność powiatowego zespołu określając warunki ponownego podjęcia działalności zespołu i wyznaczając zespół, który będzie realizował zadania zespołu zawieszonego.
5. Nadzór, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, w imieniu Pełnomocnika realizują upoważnione przez niego osoby, posiadające wiedzę niezbędną do przeprowadzania kontroli. Pisemne upoważnienie jest wydawane na czas określony, nie dłuższy niż 2 lata.
6. Wojewoda pełni bezpośredni nadzór nad powiatowymi zespołami. Przepisy ust. 2, 3, 4 pkt 1 i 4 i ust. 5 stosuje się odpowiednio.
7. Wojewoda przedstawia Pełnomocnikowi informacje o realizacji zadań:
1) powiatowych zespołów, sporządzane na podstawie informacji otrzymanych od starostów;
2) wojewódzkiego zespołu.
8. Od orzeczenia wojewódzkiego zespołu przysługuje odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych w terminie 30 dni od dnia doręczenia orzeczenia. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem wojewódzkiego zespołu, który orzeczenie wydał. Jeżeli wojewódzki zespół uzna, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, wydaje orzeczenie, w którym uchyla lub zmienia zaskarżone orzeczenie.
9. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe zasady wydawania orzeczeń, o których mowa w art. 5a, orzekania o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności, uwzględniając tryb postępowania przy orzekaniu oraz skład i sposób powoływania i odwoływania członków zespołów orzekających, a także sposób działania tych zespołów;
2) rodzaj i zakres wymaganych kwalifikacji członków zespołów orzekających oraz tryb postępowania przy wydawaniu zaświadczeń uprawniających do orzekania o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności, uwzględniając konieczność zapewnienia specjalistycznych kwalifikacji, odpowiednich do zakresu orzekania;
3) warunki organizacyjne i techniczne, jakie powinny spełniać pomieszczenia zespołów orzekających, mając na względzie zapewnienie dostępu do tych pomieszczeń osobom niepełnosprawnym;
4) tryb przeprowadzania szkoleń i minima programowe szkoleń dla specjalistów powoływanych do zespołów orzekających oraz sposób wyboru ośrodków szkoleniowych upoważnionych do prowadzenia szkoleń, kierując się koniecznością zapewnienia właściwego poziomu kształcenia, w tym odpowiedniego poziomu wiedzy specjalistycznej;
5) standardy w zakresie kwalifikowania oraz postępowania dotyczącego orzekania o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności, uwzględniając schorzenia naruszające sprawność organizmu i przewidywany okres trwania naruszenia tej sprawności, powodujące zaliczenie do odpowiedniego stopnia niepełnosprawności, a także oznaczenie symboli przyczyn niepełnosprawności;
6) wzory i terminy składania informacji, o których mowa w ust. 7 i art. 6a ust. 1, uwzględniając elementy informacji o realizacji zadań, przyjętych wnioskach, wydanych orzeczeniach i wydanych legitymacjach, wydatkach oraz elementy zestawień zbiorczych;
7) wzory legitymacji dokumentujących niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności oraz organy uprawnione do ich wystawiania, mając na względzie zachowanie jednolitości dokumentu potwierdzającego podstawę do korzystania z ulg i uprawnień.
Artykuł 6d
1. Tworzy się Elektroniczny Krajowy System Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności, zwany dalej „systemem”, w którym przetwarza się dane w celu usprawnienia i podniesienia jakości orzekania o niepełnosprawności oraz realizacji zadań przez zespoły orzekające o niepełnosprawności.
1a. Nadzór nad funkcjonowaniem systemu sprawuje Pełnomocnik.
1b. W ramach nadzoru Pełnomocnik:
1) określa zakres i kierunki rozwoju systemu;
2) proponuje w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego wysokość środków niezbędnych do utrzymania i rozwoju systemu;
3) informuje ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego o zagrożeniach dla prawidłowego funkcjonowania systemu.
2. Powiatowe zespoły i wojewódzkie zespoły oraz Pełnomocnik są administratorami danych w prowadzonych przez siebie bazach danych systemu.
3. W systemie gromadzi się dane dotyczące:
1) osób, które złożyły wniosek o ustalenie niepełnosprawności albo o ustalenie stopnia niepełnosprawności;
2) przedstawicieli ustawowych osób, o których mowa w pkt 1;
3) członków powiatowych zespołów i wojewódzkich zespołów;
4) innych osób zatrudnionych w zespołach;
5) kosztów funkcjonowania powiatowych zespołów i wojewódzkich zespołów, w tym:
a) amortyzacji,
b) zużycia materiałów i energii,
c) wynagrodzeń, obowiązkowych składek i innych świadczeń, w tym na pracowników wykonujących badania lub wykonujących czynności pomocnicze przy wykonywaniu tych badań,
d) umów cywilnoprawnych, w tym umów zawartych z osobami wykonującymi badania lub wykonujących czynności pomocnicze przy wykonywaniu tych badań,
e) pozostałych rodzajowo wyżej niewymienionych, w podziale na finansowane z budżetu państwa i budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
4. Dane gromadzone w systemie obejmują:
1) dane dotyczące osób, o których mowa w ust. 3 pkt 1–3:
a) imię (imiona) i nazwisko,
b) datę i miejsce urodzenia,
c) płeć,
d) adres miejsca zameldowania,
e) adres miejsca pobytu,
f) cechy dokumentów tożsamości: rodzaj dokumentu, numer i serię dokumentu,
g) numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub obywatelstwo w przypadku cudzoziemca nieposiadającego numeru PESEL;
1a) dane określone w art. 6b2 ust. 1, dotyczące osób, o których mowa w ust. 3 pkt 1;
2) dane dotyczące wykształcenia i zawodu osób, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 3;
3) dane dotyczące formy zatrudnienia i wymiaru czasu pracy osób, o których mowa w ust. 3 pkt 3;
4) dane dotyczące liczby osób, o których mowa w ust. 3 pkt 4, formy ich zatrudnienia i wymiaru czasu pracy;
5) dane dotyczące daty i rodzaju wydanego orzeczenia, symbolu przyczyny niepełnosprawności, daty powstania niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, okresu, na jaki zostało wydane orzeczenie, wskazań, o których mowa w art. 6b ust. 3;
6) dane dotyczące karty parkingowej w rozumieniu ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym:
a. numer karty,
b. datę wydania karty,
c. datę ważności karty,
d. oznaczenie powiatowego zespołu, którego przewodniczący wydał kartę,
e. imię i nazwisko, numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) osoby niepełnosprawnej, której wydano kartę,
f. nazwę i adres placówki, numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON), markę, model oraz numer rejestracyjny pojazdu, którego kierujący jest uprawniony do posługiwania się kartą – w przypadku kart wydanych placówce, o której mowa w art. 8 ust. 3a pkt 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym,
g. datę i przyczynę utraty ważności karty,
4a. Dane gromadzone w systemie udostępnia się, jeżeli stanowią one kryterium przyznania świadczenia, następującym podmiotom:
1) organowi właściwemu, o którym mowa w art. 3 pkt 11 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 114, z późn. zm.5)), i marszałkowi województwa – w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia rodzinne, osób pobierających świadczenia rodzinne oraz członków ich rodzin;
2) organowi właściwemu dłużnika, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2015 r. poz. 859, 1217 i 1302), i organowi właściwemu wierzyciela, o którym mowa w art. 2 pkt 10 tej ustawy – w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia z funduszu alimentacyjnego, osób pobierających świadczenia z funduszu alimentacyjnego i członków ich rodzin oraz danych dotyczących dłużników alimentacyjnych;
3) jednostkom organizacyjnym pomocy społecznej prowadzonym przez jednostki samorządu terytorialnego – w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej, osób pobierających świadczenia z pomocy społecznej oraz członków ich rodzin.
4b. Podmioty wymienione w ust. 4a mogą przetwarzać dane udostępnione z systemu w celu, w którym te dane zostały im udostępnione, na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1182 i 1662 oraz z 2015 r. poz. 1309).
4c. Podmioty wymienione w ust. 4a przechowują dane udostępnione z systemu przez okres 10 lat od dnia ich udostępnienia, z wyjątkiem danych dotyczących osób, którym świadczenie nie zostało przyznane, które przechowuje się przez okres 1 roku od dnia, w którym decyzja w sprawie świadczenia stała się ostateczna, lub od dnia pozostawienia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia bez rozpatrzenia.
4d. Dane udostępnione z systemu usuwa się niezwłocznie po upływie okresów przechowywania, o których mowa w ust. 4c.
5. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego zapewnia warunki organizacyjnotechniczne funkcjonowania systemu.
6. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki, w tym techniczne i organizacyjne, sposób oraz tryb gromadzenia i usuwania danych z systemu, mając na względzie ich zabezpieczenie przed dostępem lub wykorzystywaniem przez osoby nieuprawnione.
Rozdział 3 Rehabilitacja osób niepełnosprawnych
Artykuł 7
1. Rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych, zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej.
2. Rehabilitacja lecznicza osób niepełnosprawnych odbywa się na podstawie odrębnych przepisów.
Artykuł 8
1. Rehabilitacja zawodowa ma na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskania i utrzymania odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego przez umożliwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy.
2. Do realizacji celu, o którym mowa w ust. 1, niezbędne jest:
1) dokonanie oceny zdolności do pracy, w szczególności przez:
a) przeprowadzenie badań lekarskich i psychologicznych umożliwiających określenie sprawności fizycznej, psychicznej i umysłowej do wykonywania zawodu oraz ocenę możliwości zwiększenia tej sprawności,
b) ustalenie kwalifikacji, doświadczeń zawodowych, uzdolnień i zainteresowań;
2) prowadzenie poradnictwa zawodowego uwzględniającego ocenę zdolności do pracy oraz umożliwiającego wybór odpowiedniego zawodu i szkolenia;
3) przygotowanie zawodowe z uwzględnieniem perspektyw zatrudnienia;
4) dobór odpowiedniego miejsca pracy i jego wyposażenie;
5) określenie środków technicznych umożliwiających lub ułatwiających wykonywanie pracy, a w razie potrzeby – przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych, sprzętu rehabilitacyjnego itp.
Artykuł 9
1. Rehabilitacja społeczna ma na celu umożliwianie osobom niepełnosprawnym uczestnictwa w życiu społecznym.
2. Rehabilitacja społeczna realizowana jest przede wszystkim przez:
1) wyrabianie zaradności osobistej i pobudzanie aktywności społecznej osoby niepełnosprawnej;
2) wyrabianie umiejętności samodzielnego wypełniania ról społecznych;
3) likwidację barier, w szczególności architektonicznych, urbanistycznych, transportowych, technicznych, w komunikowaniu się i dostępie do informacji;
4) kształtowanie w społeczeństwie właściwych postaw i zachowań sprzyjających integracji z osobami niepełnosprawnymi.
Artykuł 10
Do podstawowych form aktywności wspomagającej proces rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zalicza się uczestnictwo tych osób w:
1) warsztatach terapii zajęciowej, zwanych dalej „warsztatami”;
2) turnusach rehabilitacyjnych, zwanych dalej „turnusami”.
Artykuł 10a
1. Warsztat oznacza wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówkę stwarzającą osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia.
2. Realizacja przez warsztat celu, o którym mowa w ust. 1, odbywa się przy zastosowaniu technik terapii zajęciowej, zmierzających do rozwijania:
1) umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej;
2) psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych umiejętności zawodowych, umożliwiających uczestnictwo w szkoleniu zawodowym albo podjęcie pracy.
3. Terapię realizuje się na podstawie indywidualnego programu rehabilitacji, w którym określa się:
1) formy rehabilitacji;
2) zakres rehabilitacji;
3) metody i zakres nauki umiejętności, o których mowa w ust. 2;
4) formy współpracy z rodziną lub opiekunami;
5) planowane efekty rehabilitacji;
6) osoby odpowiedzialne za realizację programu rehabilitacji.
4. W warsztacie działa rada programowa, w skład której wchodzą:
1) kierownik warsztatu;
2) specjaliści do spraw rehabilitacji lub rewalidacji;
3) instruktorzy terapii zajęciowej;
4) psycholog;
5) doradca zawodowy lub instruktor zawodu – w miarę potrzeb.
5. Rada programowa dokonuje okresowej oraz, nie rzadziej niż co 3 lata, kompleksowej oceny realizacji indywidualnego programu rehabilitacji uczestnika warsztatu i zajmuje stanowisko w kwestii osiągniętych przez niego postępów w rehabilitacji, uzasadniających:
1) podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na przystosowanym stanowisku pracy;
2) potrzebę skierowania osoby niepełnosprawnej do ośrodka wsparcia, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, ze względu na brak postępów w rehabilitacji i złe rokowania co do możliwości osiągnięcia postępów uzasadniających podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na rynku pracy po odbyciu dalszej rehabilitacji w warsztacie;
3) przedłużenie uczestnictwa w terapii ze względu na:
a) pozytywne rokowania co do przyszłych postępów w rehabilitacji, umożliwiających podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na rynku pracy,
b) okresowy brak możliwości podjęcia zatrudnienia,
c) okresowy brak możliwości skierowania osoby niepełnosprawnej do ośrodka wsparcia, o którym mowa w pkt 2.
Artykuł 10b
1. Warsztaty mogą być organizowane przez fundacje, stowarzyszenia lub przez inne podmioty.
2. Koszty utworzenia, działalności i wynikające ze zwiększenia liczby uczestników warsztatu są współfinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, zwanego dalej „Funduszem” oraz ze środków samorządu powiatowego, lub innych źródeł, z zastrzeżeniem ust. 2a, 2b, 3 i 4 oraz art. 68c ust. 1.
2a. Koszty działalności warsztatu są finansowane ze środków samorządu powiatowego w wysokości co najmniej 10% tych kosztów.
2b. Procentowy udział w kosztach, o których mowa w ust. 2a, może być zmniejszony, pod warunkiem znalezienia innych źródeł finansowania, przeznaczanych w szczególności na rozwój działalności warsztatu.
3. Dofinansowanie ze środków Funduszu kosztów uczestnictwa w warsztacie osób niepełnosprawnych przebywających w jednostkach organizacyjnych obowiązanych do zapewnienia terapii zajęciowej na podstawie odrębnych przepisów, jest obniżane w zależności od procentowego wskaźnika udziału tych osób w ogólnej liczbie uczestników warsztatu, zwanego dalej „wskaźnikiem udziału”, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5.
4. Ze środków Funduszu nie mogą być dofinansowane koszty, o których mowa w ust. 3, w przypadku gdy wskaźnik udziału wynosi co najmniej 80%.
5. Koszty, o których mowa w ust. 3, nie ulegają obniżeniu w przypadku, gdy wskaźnik udziału nie przekracza 30%.
6. Powiat, którego mieszkańcy są uczestnikami rehabilitacji w warsztacie działającym na terenie innego powiatu, jest obowiązany do pokrywania kosztów rehabilitacji w odniesieniu do swoich mieszkańców, w części nieobjętej dofinansowaniem ze środków Funduszu, w wysokości i na zasadach określonych w porozumieniu zawartym z powiatem, na terenie którego działa warsztat.
6a. Powiatowe centra pomocy rodzinie przeprowadzają co najmniej raz w roku kontrolęwarsztatów.
7. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady tworzenia, działania i dofinansowywania warsztatów, skład i zakres działania zespołu rozpatrującego wnioski oraz zakres działania rady programowej warsztatu, a także zakres i tryb przeprowadzania kontroli warsztatów przez powiatowe centra pomocy rodzinie, w tym:
1) wzory, tryb składania oraz sposób rozpatrywania wniosków o dofinansowanie kosztów utworzenia, działalności i kosztów wynikających ze zwiększonej liczby uczestników warsztatu,
2) sposób dofinansowania kosztów utworzenia, działalności i kosztów wynikających ze zwiększonej liczby uczestników warsztatów,
3) sposób sporządzania informacji o wykorzystaniu środków oraz sprawozdań z działalności warsztatu,
4) szczegółowe zasady obniżania dofinansowania w zależności od wskaźnika udziału,
5) szczegółowy zakres działania rady programowej oraz sposób dokonywania oceny postępów osób uczestniczących w rehabilitacji – mając na względzie zapewnienie prawidłowego funkcjonowania warsztatów i odpowiedniego poziomu rehabilitacji.
Artykuł 10c
1. Turnus oznacza zorganizowaną formę aktywnej rehabilitacji połączonej z elementami wypoczynku, której celem jest ogólna poprawa psychofizycznej sprawności oraz rozwijanie umiejętności społecznych uczestników, między innymi przez nawiązywanie i rozwijanie kontaktów społecznych, realizację i rozwijanie zainteresowań, a także przez udział w innych zajęciach przewidzianych programem turnusu.
2. Turnusy mogą być organizowane:
1) przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które prowadzą co najmniej przez 2 lata działalność na rzecz osób niepełnosprawnych i uzyskały wpis do rejestru organizatorów prowadzonego przez wojewodę, zwane dalej „organizatorem turnusów”;
2) wyłącznie w ośrodkach, które uzyskały wpis do rejestru ośrodków prowadzonego przez wojewodę – z wyłączeniem turnusów organizowanych w formie, o której mowa w ust. 5 pkt 2, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. W domach pomocy społecznej lub w innych placówkach opiekuńczych turnusy mogą być organizowane wyłącznie dla osób niepełnosprawnych niebędących stałymi podopiecznymi takich jednostek.
4. Ośrodki, w których organizowane są turnusy, zapewniają osobom niepełnosprawnym odpowiednie warunki pobytu, dostosowane do rodzaju i stopnia niepełnosprawności uczestników turnusu, oraz bazę do prowadzenia rehabilitacji i realizacji określonego programu turnusu.
5. Czas trwania turnusów, o których mowa w ust. 2, wynosi co najmniej 14 dni. Turnusy organizuje się wyłącznie na terenie kraju, w grupach zorganizowanych liczących nie mniej niż 20 uczestników, w formie:
1) stacjonarnej;
2) niestacjonarnej.
6. Program turnusu określa:
1) rodzaj i cele turnusu oraz formy rehabilitacji odpowiednie do rodzajów schorzeń osób niepełnosprawnych;
2) rodzaje zajęć kulturalno-oświatowych i sportowo-rekreacyjnych oraz innych zajęć wynikających ze specjalistycznego rodzaju turnusu, z uwzględnieniem zajęć indywidualnych i grupowych;
3) kadrę odpowiedzialną za realizację programu turnusu.
7. Organizator turnusów jest obowiązany do:
1) zabezpieczenia turnusu od strony organizacyjnej, technicznej i kadrowej w sposób gwarantujący osobom niepełnosprawnym bezpieczne warunki uczestnictwa w turnusie;
2) opracowania i realizacji programu turnusu;
3) udostępniania właściwemu ze względu na miejsce prowadzenia działalności powiatowego centrum pomocy rodzinie informacji zawierających:
a) nazwy ośrodka i miejscowości, w której będą odbywały się turnusy,
b) daty rozpoczęcia i zakończenia turnusów,
c) warunki pobytu w ośrodku, w którym organizuje się turnusy,
d) program turnusu, o którym mowa w ust. 6,
e) koszt uczestnictwa w turnusie;
4) przesłania do właściwego powiatowego centrum pomocy rodzinie informacji o przebiegu turnusu w terminie 21 dni od dnia zakończenia turnusu, sporządzonej odrębnie dla każdego uczestnika korzystającego z dofinansowania ze środków Funduszu;
5) przechowywania dokumentów dotyczących przebiegu turnusu przez okres 3 lat.
Artykuł 10d
1. Wojewoda prowadzi rejestr ośrodków oraz rejestr organizatorów turnusów i dokonuje wpisu do tych rejestrów na okres 3 lat po spełnieniu przez ośrodek lub organizatora turnusów warunków określonych zgodnie z ust. 8 pkt 3.
2. Ośrodki ubiegające się o uzyskanie wpisu do rejestru ośrodków przyjmujących grupy turnusowe składają wniosek o wpis do rejestru do właściwego terytorialnie samorządu
województwa, który po zaopiniowaniu wniosku, w terminie 30 dni od dnia jego wpływu przekazuje wniosek wojewodzie.
3. Podmioty ubiegające się o uzyskanie wpisu do rejestru organizatorów turnusów składają wniosek o wpis do tego rejestru do wojewody właściwego ze względu na siedzibę organizatora turnusu.
4. Rozpatrzenie przez wojewodę wniosku następuje w terminie 30 dni od dnia jego wpływu. O sposobie rozpatrzenia wniosków, o których mowa w ust. 2 i 3, wojewoda zawiadamia odpowiednio ośrodek i samorząd województwa albo organizatora turnusu.
5. Ośrodek lub organizator turnusu, który uzyskał wpis do rejestru, jest obowiązany do niezwłocznego powiadomienia wojewody o każdej zmianie warunków stanowiących podstawę uzyskania wpisu do rejestru ośrodków lub rejestru organizatorów turnusów.
6. Wojewoda wykreśla ośrodek lub organizatora turnusu z rejestru w razie:
1) niespełniania warunków określonych na podstawie ust. 8 pkt 3;
2) uniemożliwienia kontroli ośrodka lub organizatora turnusu.
7. O wpisie lub wykreśleniu z rejestrów, o których mowa w ust. 1, wojewoda informuje w ciągu 14 dni Pełnomocnika, który prowadzi centralną bazę danych ośrodków i organizatorów turnusów posiadających wpis do rejestru wojewody oraz wydaje krajowy informator o ośrodkach i organizatorach turnusów posiadających taki wpis.
8. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia:
1) rodzaje turnusów organizowanych przy udziale środków Funduszu oraz warunki uczestnictwa w tych turnusach,
2) warunki, jakie powinny spełniać osoby niepełnosprawne ubiegające się o dofinansowanie uczestnictwa w turnusie, tryb składania i rozpatrywania wniosków o dofinansowanie, wysokość oraz sposób przyznawania i przekazywania tego dofinansowania ze środków Funduszu,
3) warunki, jakie powinni spełniać organizatorzy turnusów i ośrodki, w których odbywają się turnusy, sposób oceny spełniania tych warunków i dokonywania wpisu do rejestrów oraz zasady prowadzenia rejestrów,
4) zakres, sposób i tryb kontroli organizatorów oraz ośrodków wpisanych do rejestrów, prowadzonej przez powiatowe centrum pomocy rodzinie lub wojewodę i obowiązki związane z tą kontrolą,
5) zakres przekazywanych przez wojewodę informacji o ośrodkach i organizatorach turnusów posiadających wpis do rejestrów, o których mowa w ust. 1, zasady prowadzenia centralnej bazy danych ośrodków i organizatorów turnusów posiadających taki wpis oraz udostępniania danych znajdujących się w tej bazie,
6) wzory wniosków, zawiadomień i informacji – mając na względzie zapewnienie odpowiedniego poziomu rehabilitacji.
Artykuł 10e
1. Osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie ze środków Funduszu
uczestnictwa w turnusie, jeżeli przeciętny miesięczny dochód, w rozumieniu przepisów o
świadczeniach rodzinnych, podzielony przez liczbę osób we wspólnym gospodarstwie
domowym, obliczony za kwartał poprzedzający miesiąc złożenia wniosku, nie przekracza
kwoty:
1) 50% przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym;
2) 65% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej.
2. W przypadku przekroczenia kwot dochodu, o których mowa w ust. 1, kwotę
dofinansowania pomniejsza się o kwotę, o którą dochód ten został przekroczony, z
zastrzeżeniem ust. 3.
3. W przypadku uzasadnionym trudną sytuacją materialną lub losową osoby
niepełnosprawnej dofinansowanie ze środków Funduszu uczestnictwa w turnusie tej osoby
lub dofinansowanie uczestnictwa jej opiekuna może zostać przyznane bez pomniejszania
kwoty dofinansowania pomimo przekroczenia kwot dochodu, o których mowa w ust. 1.
4. Kwota dofinansowania do uczestnictwa w turnusie przyznana osobie niepełnosprawnej
jest przekazywana na rachunek bankowy organizatora turnusu.
Artykuł 10f
1. Osoby niepełnosprawne są kierowane do uczestnictwa w:
1) warsztacie – zgodnie ze wskazaniem zawartym w orzeczeniu o niepełnosprawności
lub o stopniu niepełnosprawności;
2) turnusie – na wniosek lekarza, pod którego opieką znajduje się ta osoba.
2. Podmiot zamierzający zorganizować lub prowadzący warsztat przyjmuje i zatwierdza, w
uzgodnieniu z powiatowym centrum pomocy rodzinie, zgłoszenie osób do uczestnictwa w
warsztacie.
3. Wnioski osób niepełnosprawnych o dofinansowanie uczestnictwa w turnusie są składane
w powiatowych centrach pomocy rodzinie.
Rozdział 4 Uprawnienia osób niepełnosprawnych
Artykuł 11
1. Osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna
albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu ma prawo korzystać z usług lub
instrumentów rynku pracy na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o
promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn.
zm.5), zwanej dalej „ustawą o promocji”.
2. Osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako poszukująca
pracy niepozostająca w zatrudnieniu może również korzystać na zasadach takich jak
bezrobotni z następujących usług lub instrumentów określonych w ustawie o promocji:
1) szkoleń;
2) stażu;
3) prac interwencyjnych;
4) przygotowania zawodowego dorosłych;
5) badań lekarskich lub psychologicznych, o których mowa w art. 2 ust. 3 ustawy o
promocji;
6) zwrotu kosztów, o których mowa w art. 45 ust. 1, 2 i 4 ustawy o promocji;
7) finansowania kosztów, o których mowa w art. 45 ust. 3 ustawy o promocji;
8) studiów podyplomowych;
9) szkoleń na podstawie trójstronnych umów szkoleniowych zawieranych pomiędzy
starostą, pracodawcą i instytucją szkoleniową;
10) bonu na zasiedlenie;
11) bonu szkoleniowego;
12) bonu stażowego.
3. Wydatki na instrumenty lub usługi rynku pracy, o których mowa w ust. 1 i 2, są
finansowane w odniesieniu do osób niepełnosprawnych zarejestrowanych jako:
1) bezrobotne – ze środków Funduszu Pracy;
2) poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu – ze środków Funduszu.
Artykuł 12
(uchylony).
Artykuł 12a
1. Osoba niepełnosprawna, o której mowa w art. 11 ust. 1, może otrzymać ze środków
Funduszu jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na
wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej w wysokości określonej w umowie zawartej ze
starostą, nie więcej jednak niż do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia,
jeżeli nie otrzymała bezzwrotnych środków publicznych na ten cel.
2. Osoba niepełnosprawna, która otrzymała jednorazowo środki na podjęcie działalności
gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej, jest obowiązana
do zwrotu otrzymanych środków wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości
podatkowych, jeżeli z przyczyn leżących po jej stronie zostały naruszone warunki umowy, o
której mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia:
1) warunki oraz tryb przyznawania i zwrotu środków, o których mowa w ust. 1,
2) formy zabezpieczenia zwrotu środków, o których mowa w ust. 1, w przypadku
naruszenia warunków umowy dotyczącej ich przyznania,
3) wzór wniosku i niezbędne elementy umowy dotyczącej przyznania środków
określonych w ust. 1
– mając na względzie zwiększenie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych,
zapewnienie zgodności udzielanej pomocy z regułami przyznawania pomocy publicznej w
ramach zasady de minimis oraz racjonalne gospodarowanie środkami Funduszu.
Artykuł 13
1. Osoba niepełnosprawna prowadząca działalność gospodarczą albo własne lub
dzierżawione gospodarstwo rolne może otrzymać, ze środków Funduszu, dofinansowanie do
wysokości 50% oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie tej
działalności, jeżeli:
1) nie korzystała z pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej albo
pożyczka została w całości spłacona lub umorzona;
2) nie otrzymała bezzwrotnych środków na podjęcie działalności gospodarczej lub
rolniczej albo prowadziła tę działalność co najmniej przez 24 miesiące od dnia
otrzymania pomocy na ten cel.
2. Dofinansowanie następuje na podstawie umowy zawartej przez starostę z osobą, o której
mowa w ust. 1.
Artykuł 14
1. Osobie zatrudnionej, która w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej utraciła
zdolność do pracy na dotychczasowym stanowisku, pracodawca jest obowiązany wydzielić
lub zorganizować odpowiednie stanowisko pracy z podstawowym zapleczem socjalnym, nie
później niż w okresie trzech miesięcy od daty zgłoszenia przez tę osobę gotowości
przystąpienia do pracy. Zgłoszenie gotowości przystąpienia do pracy powinno nastąpić w
ciągu miesiąca od dnia uznania za osobę niepełnosprawną.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było
naruszenie przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przez pracownika z jego
winy lub jego stanu nietrzeźwości – udowodnione przez pracodawcę.
Artykuł 15
1. Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin
tygodniowo.
2. Czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia
niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.
2a. (uchylony).
3. Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach
nadliczbowych.
4. (uchylony).
Artykuł 16
1. Przepisów art. 15 nie stosuje się:
1) do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz
2) gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne
pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na
to zgodę.
2. Koszty badań, o których mowa w ust. 1 pkt 2, ponosi pracodawca.
Artykuł 17
Osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę
usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy.
Artykuł 18
1. Stosowanie norm czasu pracy, o których mowa w art. 15, nie powoduje obniżenia
wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości.
2. Godzinowe stawki wynagrodzenia zasadniczego, odpowiadające osobistemu
zaszeregowaniu lub zaszeregowaniu wykonywanej pracy, przy przejściu na normy czasu
pracy, o których mowa w art. 15, ulegają podwyższeniu w stosunku, w jakim pozostaje
dotychczasowy wymiar czasu pracy do tych norm.
Artykuł 19
1. Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku
kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni
niepełnosprawności.
2. Urlop, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu
dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów.
3. Jeżeli wymiar urlopu dodatkowego, o którym mowa w ust. 2, jest niższy niż 10 dni
roboczych, zamiast tego urlopu przysługuje urlop dodatkowy określony w ust. 1.
Artykuł 20
1. Osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do
zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia:
1) w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym,
nie częściej niż raz w roku, z zastrzeżeniem art. 10f ust. 1 pkt 2;
2) w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających,
a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy,
jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.
2. Wynagrodzenie za czas zwolnień od pracy, o których mowa w ust. 1, oblicza się jak
ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy.
3. Łączny wymiar urlopu określonego w art. 19 ust. 1 i zwolnienia od pracy, o którym mowa
w ust. 1 pkt 1, nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym.
4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe zasady udzielania zwolnień od pracy, o których mowa w ust. 1 pkt 1.
Artykuł 20a
1. Osoba niepełnosprawna wraz z psem asystującym ma prawo wstępu:
1) do obiektów użyteczności publicznej, w szczególności: budynków i ich otoczenia
przeznaczonych na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości,
kultury, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, opieki zdrowotnej, opieki społecznej i
socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, turystyki, sportu, obsługi
pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym
śródlądowym, świadczenia usług pocztowych lub telekomunikacyjnych oraz innych
ogólnodostępnych budynków przeznaczonych do wykonywania podobnych funkcji, w
tym także budynków biurowych i socjalnych;
2) do parków narodowych i rezerwatów przyrody;
3) na plaże i kąpieliska.
2. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje również w środkach transportu
kolejowego, drogowego, lotniczego i wodnego oraz w innych środkach komunikacji
publicznej.
3. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1 i 2, nie zwalnia osoby niepełnosprawnej z
odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez psa asystującego.
4. Warunkiem skorzystania z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1 i 2, jest wyposażenie psa
asystującego w uprząż oraz posiadanie przez osobę niepełnosprawną certyfikatu
potwierdzającego status psa asystującego i zaświadczenia o wykonaniu wymaganych
szczepień weterynaryjnych.
5. Z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1 i 2, może korzystać trener psa szkolonego na psa
asystującego na podstawie zaświadczenia wydanego przez podmiot prowadzący szkolenie
psów asystujących. Przepisy ust. 4 i 6 stosuje się odpowiednio.
6. Osoba niepełnosprawna nie jest zobowiązana do zakładania psu asystującemu kagańca
oraz prowadzenia go na smyczy.
Artykuł 20b
1. Status psa asystującego potwierdza certyfikat wydawany po odbyciu odpowiedniego
szkolenia.
2. Certyfikat wydaje uprawniony do tego podmiot prowadzący szkolenie psów asystujących,
wpisany do rejestru podmiotów uprawnionych do wydawania certyfikatów.
3. Koszty wydania certyfikatu finansowane są ze środków Funduszu na wniosek podmiotu
uprawnionego do wydawania certyfikatów.
4. Rejestr, o którym mowa w ust. 2, prowadzi Pełnomocnik.
5. Wpis do rejestru dokonywany jest na wniosek podmiotu prowadzącego szkolenie psów
asystujących.
6. Pełnomocnik zawiadamia podmiot, który złożył wniosek o wpis do rejestru, o wpisie lub
odmowie dokonania wpisu do rejestru.
7. Pełnomocnik może przeprowadzać kontrolę podmiotów uprawnionych do wydawania
certyfikatów w zakresie spełniania warunków określonych w przepisach wydanych na
podstawie ust. 9.
8. Pełnomocnik dokonuje wykreślenia z rejestru w przypadku niespełniania warunków
określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 9, o czym zawiadamia podmiot
wykreślony.
9. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, mając na uwadze sprawność
szkolenia i certyfikacji, określi, w drodze rozporządzenia:
1) rodzaje psów asystujących, dla których możliwe jest wydawanie certyfikatów;
2) warunki, jakie powinny spełniać podmioty uprawnione do wydawania certyfikatów
oraz sposób oceny spełniania tych warunków;
3) tryb składania i rozpatrywania wniosków o finansowanie kosztów wydawania
certyfikatów, wysokość oraz sposób przyznawania i przekazywania środków Funduszu
na ten cel;
4) tryb składania i rozpatrywania wniosków o wpis do rejestru podmiotów
uprawnionych do wydawania certyfikatów;
5) sposób dokonywania wpisu i zmian w rejestrze podmiotów uprawnionych do
wydawania certyfikatów, zakres danych objętych rejestrem oraz sposób prowadzenia
tego rejestru;
6) wzory wniosków, o których mowa w pkt 3 i 4 oraz zawiadomień o wpisie, odmowie
dokonania wpisu, a także o wykreśleniu z rejestru podmiotów uprawnionych do
wydawania certyfikatów;
7) sposób oznaczania psów asystujących i psów w trakcie szkolenia.
Artykuł 20c
Osobie niepełnosprawnej przysługują uprawnienia pracownicze określone w niniejszym
rozdziale odpowiednio od dnia, od którego osoba niepełnosprawna została wliczona do
stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych na podstawie art. 2a.
Artykuł 20d
1. Osoba niepełnosprawna, o której mowa w art. 8 ust. 3a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. –
Prawo o ruchu drogowym, jest zwolniona z opłaty związanej z korzystaniem z drogi
publicznej lub drogi wewnętrznej umożliwiających dojazd bezpośrednio do obiektów
użyteczności publicznej, w szczególności budynków przeznaczonych na potrzeby
administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty,
szkolnictwa wyższego, nauki, opieki zdrowotnej, opieki społecznej i socjalnej, obsługi
bankowej, handlu, gastronomii, usług, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie
kolejowym, drogowym, lotniczym lub wodnym, świadczenia usług pocztowych lub
telekomunikacyjnych oraz innych ogólnodostępnych budynków, przeznaczonych do
wykonywania podobnych funkcji, w tym także budynków biurowych i socjalnych.
2. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, nie obejmuje prawa do bezpłatnego:
1) parkowania;
2) korzystania z autostrad płatnych;
3) przejazdu po drogach krajowych pojazdów samochodowych oraz zespołów pojazdów,
składających się z pojazdu samochodowego oraz przyczepy lub naczepy o
dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, w tym autobusów niezależnie od
ich dopuszczalnej masy całkowitej;
4) przejazdu przez obiekty mostowe i tunele zlokalizowane w ciągach dróg publicznych.
Rozdział 5 Szczególne obowiązki i uprawnienia pracodawców w związku z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych
Artykuł 21
1. Pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar
czasu pracy jest obowiązany, z zastrzeżeniem ust. 2–5 i art. 22, dokonywać miesięcznych
wpłat na Fundusz, w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn 40,65% przeciętnego
wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem
zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6%
a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.
2. Z wpłat, o których mowa w ust. 1, zwolnieni są pracodawcy, u których wskaźnik
zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 6%.
2a. Dla państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych będących jednostkami
budżetowymi, zakładami budżetowymi albo gospodarstwami pomocniczymi, instytucji
kultury oraz jednostek organizacyjnych zajmujących się statutowo ochroną dóbr kultury
uznanych za pomnik historii wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych, o którym mowa
w ust. 1 i ust. 2, wynosi 2%, 3% w 2005 r., 4% w 2006 r., 5% w 2007 r. i 6% w 2008 r. oraz w
latach następnych.
2b. Dla publicznych i niepublicznych uczelni, wyższych szkół zawodowych, publicznych i
niepublicznych szkół, zakładów kształcenia nauczycieli oraz placówek opiekuńczowychowawczych
i resocjalizacyjnych wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych, o
którym mowa w ust. 1 i 2, wynosi 0,5% w roku 2000, 1% w latach 2001–2004 i 2% w roku
2005 oraz w latach następnych.
2c. Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w jednostkach, o których mowa w ust.
2b, oblicza się jako sumę wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych i podwojonego
wskaźnika wychowanków, uczniów, studentów lub słuchaczy będących osobami niepełnosprawnymi i uczących się lub studiujących w ramach ogólnie obowiązujących w
danej jednostce regulaminów nauczania lub studiowania.
2d. Wskaźnik wychowanków, uczniów, studentów lub słuchaczy niepełnosprawnych, o którym mowa w ust. 2c – oznacza ich udział procentowy w liczbie ogółem odpowiednio:
wychowanków, uczniów, studentów lub słuchaczy, według stanu w roku ubiegłym.
2e. Z wpłat, o których mowa w ust. 1, zwolnione są niedziałające w celu osiągnięcia zysku:
1) domy pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej;
2) hospicja w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej;
2a) zakłady opiekuńczo-lecznicze;
3) publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne, których wyłącznym przedmiotem
prowadzonej działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza osób
niepełnosprawnych, edukacja osób niepełnosprawnych lub opieka nad osobami
niepełnosprawnymi.
2f. Pracodawcy osiągający wskaźniki zatrudnienia osób niepełnosprawnych, o których mowa
w ust. 2, 2a i 2b, oraz jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 2e, składają Zarządowi
Funduszu informacje miesięczne i roczne odpowiednio o zatrudnieniu osób
niepełnosprawnych, o zatrudnieniu i kształceniu osób niepełnosprawnych lub o działalności
na rzecz osób niepełnosprawnych według wzoru ustalonego, w drodze rozporządzenia, przez
ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Informacja miesięczna składana
jest w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy informacja,
a informacja roczna – do 20 stycznia za rok poprzedni.
2f1. Pracodawca składa miesięczne i roczne informacje, o których mowa w ust. 2f, poprzez
teletransmisję danych w formie dokumentu elektronicznego.
2g. Pracodawcy, o których mowa w ust. 2a i 2b, nieosiągający wskaźników zatrudnienia osób
niepełnosprawnych wymienionych w ust. 2a i 2b, dokonują wpłat na zasadach określonych w
art. 49.
3. Z wpłat, o których mowa w ust. 1, zwolnieni są pracodawcy prowadzący zakłady pracy
będące w likwidacji albo co do których ogłoszono upadłość.
4. Wskaźnik, o którym mowa w ust. 2, może zostać obniżony w razie zatrudnienia osób
niepełnosprawnych ze schorzeniami szczególnie utrudniającymi wykonywanie pracy.
5. Do liczby pracowników, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się osób niepełnosprawnych
przebywających na urlopach bezpłatnych oraz osób niebędących osobami
niepełnosprawnymi zatrudnionych:
1) na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego;
1a) przebywających na urlopie rodzicielskim;
2) przebywających na urlopach wychowawczych;
3) nieświadczących pracy w związku z odbywaniem służby wojskowej albo służby
zastępczej;
4) będących uczestnikami Ochotniczych Hufców Pracy;
5) nieświadczących pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego;
6) przebywających na urlopach bezpłatnych, których obowiązek udzielenia określają
odrębne ustawy.
6. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy:
1) placówek dyplomatycznych i urzędów konsularnych;
2) przedstawicielstw i misji zagranicznych.
7. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje schorzeń
uzasadniających obniżenie wskaźnika, o którym mowa w ust. 2, oraz sposób jego obniżania.
Artykuł 22
1. Wpłaty na Fundusz, o których mowa w art. 21, ulegają obniżeniu z tytułu zakupu
produkcji lub usługi, z wyłączeniem handlu, odpowiednio wytworzonej lub świadczonej
przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny
wymiar czasu pracy, który osiąga wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych
zaliczonych do:
1) znacznego stopnia niepełnosprawności lub
2) umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, w odniesieniu do których orzeczono
chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub
epilepsję oraz niewidomych
– w wysokości co najmniej 30%, zwanego dalej „sprzedającym”.
2. Warunkiem obniżenia wpłaty jest:
1) udokumentowanie zakupu fakturą;
2) uregulowanie należności za zakup produkcji lub usługi w terminie określonym na
fakturze, z tym że w przypadku płatności dokonywanych za pośrednictwem banku
za datę uregulowania należności uważa się datę obciążenia rachunku bankowego
nabywcy na podstawie polecenia przelewu;
3) udokumentowanie przez nabywcę kwoty obniżenia informacją o kwocie obniżenia
wystawioną przez sprzedającego w terminie, o którym mowa w ust. 10 pkt 1.
3. Obniżenie wpłaty przysługuje do wysokości 50% wpłaty na Fundusz, do której
obowiązany jest nabywca w danym miesiącu.
4. Przysługująca, a niewykorzystana kwota obniżenia może być uwzględniana we wpłatach
na Fundusz przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, licząc od dnia uzyskania informacji o
kwocie obniżenia.
5. Kwota obniżenia, o którym mowa w ust. 1, stanowi iloczyn wskaźnika wynagrodzeń
niepełnosprawnych pracowników sprzedającego zaliczonych do znacznego lub
umiarkowanego stopnia niepełnosprawności i wskaźnika udziału przychodów.
6. Wskaźnik wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników sprzedającego zaliczonych do
znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności stanowi iloczyn współczynnika
wynagrodzeń tych pracowników i liczby etatów odpowiadającej różnicy między
rzeczywistym zatrudnieniem wszystkich pracowników niepełnosprawnych a zatrudnieniem
zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości
6%.
7. Współczynnik wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników, o którym mowa w ust. 6,
stanowi iloczyn najniższego wynagrodzenia pomniejszonego o należne składki na
ubezpieczenia społeczne i ilorazu liczby pracowników o znacznym lub umiarkowanym
stopniu niepełnosprawności w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy oraz liczby
pracowników niepełnosprawnych ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.
8. Wskaźnik udziału przychodów stanowi iloraz przychodu ze sprzedaży własnej produkcji
lub własnej usługi, z wyłączeniem handlu, odpowiednio wytworzonej lub świadczonej w
danym miesiącu na rzecz nabywcy i przychodu ogółem uzyskanego w tym miesiącu ze
sprzedaży własnej produkcji lub własnej usługi, z wyłączeniem handlu.
9. Przy obliczaniu kwoty obniżenia bierze się pod uwagę wyłącznie zatrudnienie i
wynagrodzenia pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę lub
spółdzielczej umowy o pracę za miesiąc, do którego zaliczono przychody, o których mowa
w ust. 8.
10. Sprzedający:
1) wystawia informację o kwocie obniżenia niezwłocznie po terminowym
uregulowaniu należności, jednak nie później niż do ostatniego dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym przypadał termin płatności za zakup;
2) prowadzi ewidencję wystawionych informacji o kwocie obniżenia;
3) przekazuje Zarządowi Funduszu informację miesięczną o informacjach o kwocie
obniżenia – w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym
wystawił informacje.
11. W przypadku gdy kwota obniżenia przewyższa wartość zakupionej produkcji lub usługi,
obniżenie wpłaty przysługuje tylko do wysokości kwoty określonej na fakturze, o której
mowa w ust. 2 pkt 1, pomniejszonej o kwotę podatku od towarów i usług w stosunku do
której, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
(Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), podatnikowi przysługuje prawo do
obniżenia kwoty podatku należnego lub zwrotu różnicy podatku.
12. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze
rozporządzenia, wzory informacji, o których mowa w ust. 10 pkt 1 i 3, a także zakres
danych gromadzonych w ewidencji, o której mowa w ust. 10 pkt 2, oraz sposób jej
prowadzenia, uwzględniając możliwość weryfikacji spełniania przez sprzedającego
warunków wystawienia informacji o kwocie obniżenia, warunków korzystania z obniżenia
przez nabywcę oraz weryfikacji prawidłowości wykonania obowiązków przez
sprzedającego.
Artykuł 22a
Prezes Zarządu Funduszu może przeprowadzać kontrolę u sprzedającego lub nabywcy w
zakresie prawidłowości realizacji przepisu art. 22.
Artykuł 22b
1. Sprzedający dokonuje wpłaty na Fundusz w wysokości:
1) 5% sumy kwot obniżenia wykazanych w informacjach o kwocie obniżenia, które nie
zostały ujęte w ewidencji lub w informacjach, o których mowa odpowiednio w art.
22 ust. 10 pkt 2 i 3,
2) 10% kwoty obniżenia wykazanej w informacji o kwocie obniżenia w przypadku
naruszenia terminu, o którym mowa w art. 22 ust. 10 pkt 1,
3) 30% kwoty obniżenia wykazanej w informacji o kwocie obniżenia, w przypadku
niespełnienia warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1,
4) trzykrotności kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy prawidłowo obliczoną, a
zawyżoną kwotą obniżenia, nie wyższej jednak niż 30% kwoty obniżenia wykazanej
w informacji, o której mowa w pkt 3, w przypadku podania niezgodnych ze stanem
faktycznym danych skutkujących zawyżeniem kwoty obniżenia w tej informacji
– w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym te okoliczności
zostały ujawnione w wyniku kontroli, o której mowa w art. 22a, lub czynności
sprawdzającej, o której mowa w art. 272 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja
podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), zwanej dalej „Ordynacją podatkową”.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli wysokość wpłaty nie przekracza pięciokrotności
kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym.
Artykuł 23
Jeżeli pracodawca nie wydzieli lub nie zorganizuje w przepisanym terminie stanowiska pracy
dla osoby, o której mowa w art. 14, obowiązany jest dokonać, w dniu rozwiązania stosunku
pracy z tą osobą, wpłaty na Fundusz w wysokości piętnastokrotnego przeciętnego
wynagrodzenia za pracownika.
Artykuł 23a
1. Pracodawca jest obowiązany zapewnić niezbędne racjonalne usprawnienia dla osoby
niepełnosprawnej pozostającej z nim w stosunku pracy, uczestniczącej w procesie rekrutacji
lub odbywającej szkolenie, staż, przygotowanie zawodowe albo praktyki zawodowe lub
absolwenckie. Niezbędne racjonalne usprawnienia polegają na przeprowadzeniu
koniecznych w konkretnej sytuacji zmian lub dostosowań do szczególnych, zgłoszonych
pracodawcy potrzeb wynikających z niepełnosprawności danej osoby, o ile przeprowadzenie
takich zmian lub dostosowań nie skutkowałoby nałożeniem na pracodawcę
nieproporcjonalnie wysokich obciążeń, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Obciążenia, o których mowa w ust. 1, nie są nieproporcjonalne, jeżeli są w wystarczającym
stopniu rekompensowane ze środków publicznych.
3. Niedokonanie niezbędnych racjonalnych usprawnień, o których mowa w ust. 1, uważa się
za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu w rozumieniu przepisów art. 183a
§ 2–5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Artykuł 24
(uchylony).
Artykuł 25
(uchylony).
Artykuł 25a
1. Fundusz refunduje:
1) osobie niepełnosprawnej wykonującej działalność gospodarczą obowiązkowe składki
na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do wysokości odpowiadającej wysokości
składki, której podstawą wymiaru jest kwota określona w art. 18 ust. 8 oraz w art.
18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U.
z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.7), z zastrzeżeniem ust. 1a,
2) niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za
niepełnosprawnego domownika, składki na ubezpieczenia społeczne rolników –
wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie oraz emerytalno-rentowe
– pod warunkiem opłacenia tych składek w całości przed dniem złożenia wniosku.
1a. Refundacja, o której mowa w ust. 1 pkt 1, przysługuje w wysokości:
1) 100% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – w
przypadku osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;
2) 60% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – w
przypadku osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
3) 30% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – w
przypadku osób zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.
2. Składki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, osobie niepełnosprawnej wykonującej działalność
gospodarczą nalicza się i opłaca na zasadach określonych w ustawie z dnia 13 października
1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
3. Składki, o których mowa w ust. 1 pkt 2, niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi
zobowiązanemu do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika nalicza się i opłaca
na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym
rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, z późn. zm.8).
4. Refundacja, o której mowa w ust. 1, nie przysługuje, jeżeli składki zostały opłacone z
uchybieniem terminów określonych w art. 40 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o
ubezpieczeniu społecznym rolników lub art. 47 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o
systemie ubezpieczeń społecznych przekraczającym 14 dni.
Artykuł 25b
(uchylony).
Artykuł 25c
1. Osoba niepełnosprawna wykonująca działalność gospodarczą składa Funduszowi wniosek
o wypłatę refundacji składek na ubezpieczenia społeczne za dany miesiąc.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do niepełnosprawnego rolnika lub rolnika
zobowiązanego do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika, z tym że rolnik
składa wniosek o wypłatę refundacji składek w miesiącu następującym po miesiącu, w
którym dokonał zapłaty składek za dany kwartał.
3. (uchylony).
4. Osoba niepełnosprawna wykonująca działalność gospodarczą, niepełnosprawny rolnik lub
rolnik zobowiązany do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika, zwany dalej
„wnioskodawcą”, przekazuje wniosek o wypłatę refundacji składek na ubezpieczenia
społeczne w formie dokumentu elektronicznego przez teletransmisję danych oraz pobiera
drogą elektroniczną potwierdzenie wysłanego wniosku. Wnioskodawca może przekazać
wniosek również w formie dokumentu pisemnego.
4a. Wniosek o wypłatę refundacji składek na ubezpieczenia społeczne w formie wydruku z
oprogramowania informatycznego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, osoba
niepełnosprawna wykonująca działalność gospodarczą może nieodpłatnie sporządzić w
terenowej jednostce organizacyjnej Zakładu, na podstawie danych zgromadzonych w
systemie informatycznym Zakładu.
5. W terminie 14 dni od dnia otrzymania kompletnego i prawidłowo wypełnionego wniosku
o wypłatę refundacji składek na ubezpieczenia społeczne Fundusz przekazuje na rachunek
bankowy wnioskodawcy kwotę refundacji składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości
ustalonej na podstawie ust. 1, 4 i art. 25a oraz informuje wnioskodawcę o sposobie jej
ustalenia, jeżeli kwota ta różni się od kwoty wskazanej we wniosku.
5a. W przypadku nieterminowego przekazania przez Fundusz kwoty refundacji składek na
ubezpieczenia społeczne od kwoty należnej nalicza się odsetki, w wysokości określonej jak
dla zaległości podatkowych.
6. Jeżeli wnioskodawca posiada zaległości w zobowiązaniach wobec Funduszu przekraczające
ogółem kwotę 100 zł, Prezes Zarządu Funduszu wydaje decyzję o wstrzymaniu refundacji
składek na ubezpieczenia społeczne do czasu uregulowania zaległości przez wnioskodawcę.
Decyzja podlega wykonaniu z dniem wydania.
7. W przypadku nieuregulowania przez wnioskodawcę zaległości wobec Funduszu do dnia 31
stycznia roku następującego po roku, za który wnioskodawcy przysługuje refundacja, Prezes
Zarządu Funduszu wydaje decyzję o odmowie wypłaty refundacji składek na ubezpieczenia
społeczne za okres wskazany w decyzji, o której mowa w ust. 6.
8. W przypadku gdy ustalona przez Fundusz kwota refundacji składek na ubezpieczenia
społeczne jest inna niż kwota refundacji wykazana we wniosku, Prezes Zarządu Funduszu
wydaje decyzję o wysokości refundacji, na wniosek złożony przez wnioskodawcę, w terminie
14 dni od dnia otrzymania informacji o ustaleniu wysokości przysługującej refundacji.
9. (uchylony).
10. (uchylony).
11. Refundacja składek na ubezpieczenia społeczne jest udzielana na zasadach pomocy de
minimis, określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej.
Artykuł 25d
1. Prezes Zarządu Funduszu może przeprowadzać kontrole wnioskodawcy w zakresie
refundacji składek na ubezpieczenia społeczne. W przypadku stwierdzenia w wyniku kontroli
nieprawidłowości, Prezes Zarządu Funduszu wydaje decyzję nakazującą zwrot wypłaconej
refundacji składek na ubezpieczenia społeczne w zakresie stwierdzonych nieprawidłowości.
2. Od decyzji Prezesa Zarządu Funduszu, o których mowa w ust. 1 i art. 25c ust. 6–8,
przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
3. W przypadku konieczności przeprowadzenia kontroli, o której mowa w ust. 1, Fundusz
może nieodpłatnie korzystać z danych zgromadzonych przez Zakład Ubezpieczeń
Społecznych lub Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki udzielania oraz tryb przekazywania refundacji składek na
ubezpieczenia społeczne,
2) termin składania, wzór wniosku, o którym mowa w art. 25c ust. 1, oraz wykaz
dokumentów załączanych do wniosku,
3) wymogi, jakie muszą spełniać wnioskodawcy przekazujący dokumenty w formie
elektronicznej przez teletransmisję danych
– uwzględniając potrzebę zapewnienia zgodności z zasadami udzielania pomocy w ramach
zasady de minimis, jednolitych warunków niezbędnych do prawidłowego przekazywania
dokumentów oraz określenia zakresu danych niezbędnych do udzielenia pomocy, a także
racjonalnego gospodarowania środkami Funduszu.
Artykuł 26
1. Pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osoby niepełnosprawne
spełniające warunki określone w ust. 2, może otrzymać, na wniosek, ze środków Funduszu
zwrot kosztów:
1) adaptacji pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych, w
szczególności poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących
stanowisk pracy dla tych osób, stosownie do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności;
1a) (uchylony);
1b) adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej wykonywanie
pracy lub funkcjonowanie w zakładzie pracy;
1c) zakupu i autoryzacji oprogramowania na użytek pracowników niepełnosprawnych oraz
urządzeń technologii wspomagających lub przystosowanych do potrzeb wynikających z ich
niepełnosprawności;
2) rozpoznania przez służby medycyny pracy potrzeb, o których mowa w pkt 1–1c.
1a. Zwrot kosztów, o których mowa w ust. 1 oraz w art. 26d, dotyczy wyłącznie dodatkowych
kosztów pracodawcy wynikających z zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
2. Zwrot kosztów dotyczy osób niepełnosprawnych:
1) bezrobotnych lub poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu;
2) pozostających w zatrudnieniu u pracodawcy występującego o zwrot kosztów, z
wyjątkiem przypadków, gdy przyczyną powstania niepełnosprawności w okresie
zatrudnienia u tego pracodawcy było zawinione przez pracodawcę lub przez
pracownika naruszenie przepisów, w tym przepisów prawa pracy.
3. Zwrot kosztów nie może przekraczać dwudziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia za
każde przystosowane stanowisko pracy osoby niepełnosprawnej.
4. Zwrotu kosztów dokonuje starosta na warunkach i w wysokości określonych umową
zawartą z pracodawcą, z tym że:
1) zwrotowi nie podlegają koszty, o których mowa w ust. 1 pkt 1–1c, poniesione przez
pracodawcę przed dniem podpisania umowy;
2) kwota zwrotu kosztów poniesionych w związku z rozpoznaniem potrzeb osób
niepełnosprawnych nie może przekraczać 15% kosztów związanych z
przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy do potrzeb osób
niepełnosprawnych.
5. Umowy z pracodawcą, którym jest starosta, zawiera Prezes Zarządu Funduszu.
6. Warunkiem zwrotu kosztów jest uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy,
wydanej na wniosek starosty, odpowiednio o przystosowaniu lub o spełnieniu warunków
bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku pracy lub pomieszczeniach zakładu pracy, o
których mowa w ust. 1.
6a. (uchylony).
7. Jeżeli okres zatrudnienia osoby niepełnosprawnej będzie krótszy niż 36 miesięcy,
pracodawca jest obowiązany zwrócić Funduszowi za pośrednictwem starosty środki w
wysokości równej 1/36 ogólnej kwoty zwrotu za każdy miesiąc brakujący do upływu okresu,
o którym mowa w ust. 1, jednak w wysokości nie mniejszej niż 1/6 tej kwoty. Pracodawca
dokonuje zwrotu w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą
niepełnosprawną.
8. Pracodawca nie zwraca środków, o których mowa w ust. 7, jeżeli zatrudni w terminie 3
miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą niepełnosprawną inną osobę
niepełnosprawną, zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna lub
poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu, przy czym wynikająca z tego powodu
przerwa nie jest wliczana do okresu, o którym mowa w ust. 1.
9. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe warunki udzielania pomocy, o której mowa w ust. 1–8 oraz w art. 26d, a także
tryb i sposób postępowania w sprawach udzielania tej pomocy, w tym wzór wniosku i
elementy umowy, dokumentację niezbędną do zwrotu kosztów oraz sposób i terminy
rozpatrywania wniosków, mając na względzie zapewnienie prawidłowego i sprawnego
udzielania pomocy oraz dokonywania zwrotu kosztów, w tym uzyskiwania informacji
niezbędnych do udzielenia tej pomocy i dokonania zwrotu kosztów.
Artykuł 26a
1. Pracodawcy przysługuje ze środków Funduszu miesięczne dofinansowanie do
wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, o ile pracownik ten został ujęty w ewidencji
zatrudnionych osób niepełnosprawnych, o której mowa w art. 26b ust. 1. Miesięczne
dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, zwane dalej
„miesięcznym dofinansowaniem”, przysługuje w kwocie:
1) 1800 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia
niepełnosprawności;
2) 1125 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego
stopnia niepełnosprawności;
3) 450 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia
niepełnosprawności.
1a.9 Miesięczne dofinansowanie nie przysługuje pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 25
pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i nie-osiągającemu wskaźnika
zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%.
1a1. Miesięczne dofinansowanie nie przysługuje:
1) na pracowników zaliczonych do umiarkowanego lub lekkiego stopnia
niepełnosprawności, którzy mają ustalone prawo do emerytury;
1a) do wynagrodzeń wypłaconych po dniu złożenia wniosku, o którym mowa w art.26c ust. 1 pkt 2;
2) jeżeli wynagrodzenie pracownika niepełnosprawnego nie zostało przekazane na jego
rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej
albo na adres zamieszkania tego pracownika, za pośrednictwem osób prawnych
prowadzących działalność w zakresie doręczania kwot pieniężnych;
3) jeżeli miesięczne koszty płacy zostały poniesione przez pracodawcę z uchybieniem
terminów, wynikających z odrębnych przepisów, przekraczającym 14 dni.
1b. Kwoty, o których mowa w ust. 1, zwiększa się o 600 zł w przypadku osób
niepełnosprawnych, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie
umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych.
2. (uchylony).
3. (uchylony).
4. Kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć 90% faktycznie i terminowo
poniesionych miesięcznych kosztów płacy, a w przypadku pracodawcy wykonującego
działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących
pomocy publicznej, zwanego dalej „pracodawcą wykonującym działalność gospodarczą”,
75% tych kosztów.
5. (uchylony).
6. Miesięczne dofinansowanie wypłaca Fundusz w wysokości proporcjonalnej do wymiaru
czasu pracy pracownika, na zasadach określonych w art. 26b i 26c.
7. (uchylony).
8. Jeżeli pracodawca posiada zaległości w zobowiązaniach wobec Funduszu przekraczające
ogółem kwotę 100 złotych, Prezes Zarządu Funduszu wydaje decyzję o wstrzymaniu
miesięcznego dofinansowania do czasu uregulowania zaległości przez pracodawcę. Decyzja
podlega wykonaniu z dniem wydania.
9. W przypadku nieuregulowania przez pracodawcę zaległości wobec Funduszu do dnia 31
stycznia roku następującego po roku, za który pracodawcy przysługuje miesięczne
dofinansowanie, Prezes Zarządu Funduszu wydaje decyzję o odmowie wypłaty miesięcznego
dofinansowania za okres wskazany w decyzji, o której mowa w ust. 8.
9a. Prezes Zarządu Funduszu wydaje decyzję o odmowie wypłaty miesięcznego
dofinansowania:
1) w przypadkach, o których mowa w art. 48a ust. 3;
2) w przypadku niespełnienia warunku, o którym mowa w ust. 1a1 pkt 2 albo 3.
9b. Prezes Zarządu Funduszu może przeprowadzić u pracodawcy postępowanie
sprawdzające w celu potwierdzenia:
1) zgodności ze stanem faktycznym danych zawartych w dokumentach, o których mowa
w art. 26c ust. 1;
2) sytuacji ekonomicznej pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, o której
mowa w art. 48a ust. 3.
9c. W przypadku podjęcia postępowania sprawdzającego dotyczącego złożonego wniosku o
wypłatę miesięcznego dofinansowania termin, o którym mowa w art. 26c ust. 3, ulega
przedłużeniu o okres niezbędny do przeprowadzenia tego postępowania, nie dłużej jednak
niż o 14 dni.
9d. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wyniku postępowania sprawdzającego, o
którym mowa w ust. 9b, stosuje się przepis ust. 10.
10. Prezes Zarządu Funduszu może przeprowadzać kontrole pracodawcy w zakresie
miesięcznego dofinansowania, w szczególności dotyczące zgodności ze stanem faktycznym:
1) danych zawartych w dokumentach, o których mowa w art. 26c ust. 1;
2) wysokości miesięcznego dofinansowania, w tym kwot i terminów poniesienia
miesięcznych kosztów płacy pracowników.
11. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wyniku kontroli albo analizy dokumentów
zgromadzonych przez Fundusz lub danych, o których mowa w art. 49c, Prezes Zarządu
Funduszu wydaje:
1) decyzję nakazującą zwrot wypłaconego dofinansowania w zakresie stwierdzonych
nieprawidłowości;
2) decyzję o wstrzymaniu dofinansowania do czasu zwrotu wypłaconego
dofinansowania; decyzja podlega wykonaniu z dniem wydania.
12. Od decyzji Prezesa Zarządu Funduszu, o których mowa w ust. 8–9a i 11, przysługuje
odwołanie do ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
Artykuł 26b
1. Miesięczne dofinansowanie przysługuje na osoby niepełnosprawne z tytułu zatrudnienia,
ujęte w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych, którą prowadzi Fundusz,
wykorzystując numer PESEL oraz przekazywane drogą elektroniczną do Funduszu informacje,
z zastrzeżeniem art. 26c ust. 1a.
2. W przypadku gdy osoba niepełnosprawna jest zatrudniona u więcej niż jednego
pracodawcy w wymiarze czasu pracy nieprzekraczającym ogółem pełnego wymiaru czasu
pracy, miesięczne dofinansowanie przyznaje się na tę osobę pracodawcom, u których jest
ona zatrudniona, w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy tej osoby.
2a. W przypadku, gdy osoba, o której mowa w ust. 2, jest zatrudniona w wymiarze czasu
pracy przekraczającym ogółem pełny wymiar czasu pracy, miesięczne dofinansowanie
przyznaje się na tę osobę w wysokości nieprzekraczającej kwoty miesięcznego
dofinansowania przyznawanego na osobę zatrudnioną w pełnym wymiarze czasu pracy.
Miesięczne dofinansowanie w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy tej osoby
w pierwszej kolejności przyznaje się pracodawcy, który wcześniej zatrudnił tę osobę.
3. Do ustalania stanów zatrudnienia pracowników i wskaźnika, o których mowa w art. 26a
ust. 1, 1a i 1b, stosuje się:
1) wyłączenia ze stanów zatrudnienia określone w art. 21 ust. 5;
2) art. 28 ust. 3 – w przypadku pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej.
4. Jeżeli zatrudnienie nowych pracowników niepełnosprawnych w danym miesiącu u
pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą nie powoduje u tego pracodawcy
wzrostu netto zatrudnienia ogółem, miesięczne dofinansowanie na nowo zatrudnionego
pracownika niepełnosprawnego nie przysługuje, jeżeli jego zatrudnienie nastąpiło w wyniku
rozwiązania umowy o pracę z innym pracownikiem, chyba że umowa o pracę uległa
rozwiązaniu:
1) z przyczyn określonych w art. 52 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks
pracy;
2) za wypowiedzeniem złożonym przez pracownika;
3) na mocy porozumienia stron;
4) wskutek przejścia pracownika na rentę z tytułu niezdolności do pracy;
5) z upływem czasu, na który została zawarta;
6) z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.
5. Jeżeli nie są spełnione warunki, o których mowa w ust. 4, miesięczne dofinansowanie na
nowo zatrudnionego pracownika niepełnosprawnego przysługuje w przypadku gdy jego
miejsce pracy powstało w wyniku:
1) wygaśnięcia umowy o pracę;
2) zmniejszenia wymiaru czasu pracy pracownika – na jego wniosek.
6. Wzrost netto zatrudnienia ogółem ustala się w stosunku do przeciętnego zatrudnienia
ogółem w okresie poprzedzających 12 miesięcy.
6a. Przepisu ust. 6 nie stosuje się w przypadku pracownika, którego niepełnosprawność
powstała w trakcie zatrudnienia u pracodawcy ubiegającego się o miesięczne
dofinansowanie.
7. Miesięczne dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzenia pracownika w części
finansowanej ze środków publicznych.
8. Przepisu ust. 7 nie stosuje się w przypadku, gdy pracodawca sfinansował wynagrodzenie
pracownika:
1) ze środków publicznych z prowadzonej działalności, o których mowa w art. 5 ust. 1
pkt 5,
2) z dochodów publicznych, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 3
– ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn.
zm.10).
Artykuł 26c
1. Pracodawca, o którym mowa w art. 26a, składa Funduszowi:
1) miesięczne informacje o wynagrodzeniach, zatrudnieniu, stopniach i rodzaju niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych;
2) wniosek o wypłatę miesięcznego dofinansowania za dany miesiąc;
3) (uchylony).
1a. Informacje i wniosek, o których mowa w ust. 1, pracodawca przekazuje w formie
dokumentu elektronicznego przez teletransmisję danych oraz pobiera drogą elektroniczną
potwierdzenie wysłanej informacji lub wniosku. Pracodawca może przekazać informacje i
wniosek również w formie dokumentu pisemnego.
1b. (uchylony).
2. (uchylony).
3. W terminie 25 dni od dnia otrzymania kompletnego i prawidłowo wypełnionego wniosku
o wypłatę miesięcznego dofinansowania Fundusz przekazuje na rachunek bankowy
pracodawcy miesięczne dofinansowanie w kwocie ustalonej na podstawie art. 26a i art. 26b
oraz informuje pracodawcę o sposobie jej ustalenia, jeżeli kwota ta różni się od kwoty
wskazanej we wniosku.
3a. W przypadku nieterminowego przekazania przez Fundusz kwoty miesięcznego
dofinansowania od kwoty należnej nalicza się odsetki, w wysokości określonej jak dla
zaległości podatkowych.
4. W przypadku gdy ustalona przez Fundusz kwota dofinansowania jest inna niż kwota
dofinansowania wykazana we wniosku pracodawcy, Prezes Zarządu Funduszu wydaje
decyzję o wysokości dofinansowania, na wniosek pracodawcy złożony w terminie 14 dni od
dnia otrzymania informacji o ustaleniu wysokości przysługującego dofinansowania do
wynagrodzenia.
4a. (uchylony).
4b. Od decyzji, o której mowa w ust. 4, przysługuje odwołanie do ministra właściwego do
spraw zabezpieczenia społecznego.
5. (uchylony).
6. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki udzielania oraz tryb przekazywania miesięcznego
dofinansowania,
2) terminy składania, wzory informacji i wniosku, o których mowa w ust. 1, oraz wykaz
dokumentów załączanych do wniosku,
3) wymogi, jakie muszą spełniać pracodawcy, przekazując dokumenty w formie
elektronicznej przez teletransmisję danych
– uwzględniając potrzebę zapewnienia zgodności z warunkami dopuszczalności pomocy
publicznej na zatrudnianie, określonymi w przepisach prawa Unii Europejskiej, zapewnienia
jednolitych warunków niezbędnych do prawidłowego przekazywania dokumentów oraz
określenia zakresu danych niezbędnych do udzielenia pomocy, a także racjonalnego
gospodarowania środkami Funduszu.
Artykuł 26c1
(uchylony).
Artykuł 26d
1. Pracodawca, który zatrudnia pracownika niepełnosprawnego, może otrzymać ze środków
Funduszu zwrot:
1) miesięcznych kosztów zatrudnienia pracowników pomagających pracownikowi
niepełnosprawnemu w pracy,
2) kosztów szkolenia tych pracowników
– w zakresie czynności ułatwiających komunikowanie się z otoczeniem, a także czynności
niemożliwych lub trudnych do samodzielnego wykonania przez pracownika
niepełnosprawnego na stanowisku pracy.
2. Wysokość zwrotu miesięcznych kosztów zatrudnienia pracowników pomagających
pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy stanowi iloczyn kwoty najniższego
wynagrodzenia i ilorazu liczby godzin w miesiącu przeznaczonych wyłącznie na pomoc
pracownikowi niepełnosprawnemu i miesięcznej liczby godzin pracy pracownika
niepełnosprawnego w miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 3.
2a. Zwrot kosztów szkolenia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu
w pracy obejmuje 100% kosztów szkolenia, nie więcej jednak niż równowartość kwoty
najniższego wynagrodzenia.
3. Liczba godzin przeznaczonych wyłącznie na pomoc pracownikowi niepełnosprawnemu nie
może przekraczać liczby godzin odpowiadającej 20% liczby godzin pracy pracownika w
miesiącu.
4. Przepisy art. 26 ust. 4–6 stosuje się odpowiednio.
Artykuł 26e
1. Pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osobę niepełnosprawną
zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy
niepozostającą w zatrudnieniu, może otrzymać, na wniosek, ze środków Funduszu zwrot
kosztów wyposażenia stanowiska pracy do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego
wynagrodzenia.
2. Zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 1, dokonuje starosta na warunkach i w wysokości
określonych umową zawartą z pracodawcą, z tym że zwrotowi nie podlegają koszty
poniesione przed dniem zawarcia umowy.
3. Umowy z pracodawcą, którym jest starosta, zawiera Prezes Zarządu Funduszu.
4. (uchylony).
5. Warunkiem zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 1, jest uzyskanie, wydanej na wniosek
starosty, pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy odpowiednio o przystosowaniu do
potrzeb wynikających z niepełnosprawności osoby zatrudnionej na wyposażanym stanowisku
pracy lub o spełnieniu warunków bezpieczeństwa i higieny pracy na tym stanowisku.
6. Jeżeli okres zatrudnienia osoby niepełnosprawnej będzie krótszy niż 36 miesięcy,
pracodawca jest obowiązany zwrócić Funduszowi za pośrednictwem starosty środki w
wysokości równej 1/36 ogólnej kwoty zwrotu za każdy miesiąc brakujący do upływu okresu,
o którym mowa w ust. 1, jednak w wysokości nie mniejszej niż 1/6 tej kwoty. Pracodawca
dokonuje zwrotu w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą
niepełnosprawną.
7. Pracodawca nie zwraca środków, o których mowa w ust. 5, jeżeli zatrudni w terminie 3
miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą niepełnosprawną inną osobę
niepełnosprawną, zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna lub
poszukująca pracy i niepozostającą w zatrudnieniu, przy czym wynikająca z tego powodu
przerwa nie jest wliczana do okresu, o którym mowa w ust. 1.
8. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1–6,
2) wzór wniosku i elementy umowy oraz dokumentację niezbędną do zwrotu kosztów, o
których mowa w ust. 1,
3) sposób i terminy rozpatrywania wniosków, o których mowa w ust. 1,
4) formy zabezpieczenia zwrotu otrzymanych środków w przypadku niedotrzymania
warunków umowy dotyczących ich przyznania
– mając na względzie zwiększenie poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych,
dokonywanie zwrotu kosztów zgodnie z zasadami udzielania pomocy w ramach zasady de
minimis oraz racjonalne gospodarowanie środkami Funduszu.
Artykuł 26f
(uchylony).
Artykuł 27
(uchylony).
Rozdział 6 Zakłady pracy chronionej i zakłady aktywności zawodowej
Artykuł 28
1. Pracodawca prowadzący działalność gospodarczą przez okres co najmniej 12 miesięcy,
zatrudniający nie mniej niż 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i
osiągający wskaźniki zatrudnienia osób niepełnosprawnych, o których mowa w pkt 1, przez
okres co najmniej 6 miesięcy, uzyskuje status pracodawcy prowadzącego zakład pracy
chronionej, jeżeli:
1) wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi:
a) co najmniej 50%, a w tym co najmniej 20% ogółu zatrudnionych stanowią osoby
zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, albo
b) co najmniej 30% niewidomych lub psychicznie chorych, albo upośledzonych
umysłowo zaliczonych do znacznego albo umiarkowanego stopnia
niepełnosprawności;
2) obiekty i pomieszczenia użytkowane przez zakład pracy:
a) odpowiadają przepisom i zasadom bezpieczeństwa i higieny pracy,
b) uwzględniają potrzeby osób niepełnosprawnych w zakresie przystosowania
stanowisk pracy, pomieszczeń higienicznosanitarnych i ciągów komunikacyjnych oraz
spełniają wymagania dostępności do nich,
a także
3) jest zapewniona doraźna i specjalistyczna opieka medyczna, poradnictwo i usługi
rehabilitacyjne;
4) wystąpi z wnioskiem o przyznanie statusu pracodawcy prowadzącego zakład pracy
chronionej.
1a. Spółdzielnia socjalna, powstała w wyniku przekształcenia spółdzielni inwalidów lub
spółdzielni niewidomych mającej status pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej,
uzyskuje status pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej, jeżeli wystąpi z
wnioskiem o nadanie takiego statusu w terminie 3 miesięcy od daty wpisu tej spółdzielni do
Krajowego Rejestru Sądowego.
2. Okoliczności, o których mowa w ust. 1 pkt 2, stwierdza na wniosek pracodawcy
Państwowa Inspekcja Pracy, z wyjątkiem okoliczności, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. b w
stosunku do osób zatrudnionych w dozorze i ochronie mienia.
3. Do pracowników, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zalicza się, z zastrzeżeniem ust. 4–6,
także osoby niepełnosprawne wykonujące pracę nakładczą, jeżeli ich wynagrodzenie zostało
ustalone co najmniej w wysokości:
1) najniższego wynagrodzenia – w stosunku do wykonawców, dla których praca
nakładcza stanowi jedyne źródło utrzymania;
2) połowy najniższego wynagrodzenia – w stosunku do pozostałych wykonawców.
4. Wymiar czasu pracy zatrudnionych, o których mowa w ust. 3, ustala się jako iloraz
wysokości ustalonego wynagrodzenia i najniższego wynagrodzenia.
5. Maksymalny wymiar czasu pracy ustalony na podstawie ust. 4 nie może przekraczać
jednego etatu.
6. Przepis art. 21 ust. 5 stosuje się odpowiednio.
Artykuł 29
1. Gmina, powiat oraz fundacja, stowarzyszenie lub inna organizacja społeczna, której
statutowym zadaniem jest rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych,
zwane dalej „organizatorem”, może utworzyć wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo
jednostkę i uzyskać dla tej jednostki status zakładu aktywności zawodowej, jeżeli:
1) co najmniej 70% ogółu osób zatrudnionych w tej jednostce stanowią osoby
niepełnosprawne, w szczególności skierowane do pracy przez powiatowe urzędy pracy:
a) zaliczone do znacznego stopnia niepełnosprawności,
b) zaliczone do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono
autyzm, upośledzenie umysłowe lub chorobę psychiczną, w tym osób, w stosunku do
których rada programowa, o której mowa w art. 10a ust. 4, zajęła stanowisko
uzasadniające podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w
warunkach pracy chronionej;
2) spełnia warunki, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 2 i 3;
3) przeznacza uzyskane dochody na zakładowy fundusz aktywności;
4) uzyska pozytywną opinię starosty o potrzebie utworzenia zakładu aktywności
zawodowej, z wyjątkiem przypadku, gdy organizatorem jest powiat.
1a. Stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b, nie
może być wyższy niż 35% ogółu zatrudnionych.
1b. Stany zatrudnienia stanowiące podstawę do wyliczenia wskaźników określonych w ust. 1
pkt 1 i ust. 1a ustala się w osobach. Do stanów zatrudnienia nie wlicza się osób, o których
mowa w art. 21 ust. 5.
1c. Wojewoda, w drodze decyzji, zwalnia na czas określony, nie dłużej niż na trzy miesiące,
organizatora zakładu aktywności zawodowej od spełniania warunku, o którym mowa w ust.
1 pkt 1 lit. a, jeżeli naruszenie tego warunku nastąpiło z przyczyn niezależnych od
pracodawcy a właściwy powiatowy urząd pracy nie może skierować wymaganej liczby osób
niepełnosprawnych, o których mowa w ust. 1, do pracy w tym zakładzie.
2. (uchylony).
3. Koszty:
1) utworzenia zakładów aktywności zawodowej są współfinansowane ze środków
Funduszu, z zastrzeżeniem art. 68c ust. 2 pkt 2, organizatora i innych źródeł; zakłady
te nie mogą prowadzić działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów przemysłu
paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także
pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5% oraz
wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali lub handlu tymi
wyrobami;
2) działania zakładów aktywności zawodowej są współfinansowane ze środków
Funduszu, z zastrzeżeniem art. 68c ust. 2 pkt 1, oraz ze środków samorządu
województwa w wysokości co najmniej 10%, z tym że procentowy udział samorządu
województwa w kosztach może być zmniejszany, pod warunkiem znalezienia innych
źródeł finansowania działania zakładu aktywności zawodowej.
3a. Dofinansowania ze środków Funduszu kosztów, o których mowa w ust. 3, dokonuje
samorząd województwa na warunkach i w wysokości określonych umową zawartą z
jednostką określoną w ust. 1.
3a1. W przypadku wydatkowania zakładowego funduszu aktywności niezgodnie z przepisami
wydanymi na podstawie art. 29 ust. 4 lub w razie nieprzekazania niewykorzystanych środków
zakładowego funduszu aktywności na wyodrębniony rachunek bankowy tego funduszu w
terminie do dnia 31 grudnia roku, w którym uzyskano te środki, pracodawca jest obowiązany
do dokonania:
1) zwrotu 100% kwoty tych środków na zakładowy fundusz aktywności oraz
2) wpłaty w wysokości 30% tych środków na Fundusz w terminie do 20. dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym nastąpiło ujawnienie odpowiednio
wydatkowania zakładowego funduszu aktywności niezgodnego z przepisami
wydanymi na podstawie art. 29 ust. 4 lub niedotrzymania terminu do przekazania
niewykorzystanych środków zakładowego funduszu aktywności na wyodrębniony
rachunek bankowy.
3a2. Wpłata, o której mowa w ust. 3a1 pkt 2 nie obciąża zakładowego funduszu aktywności.
3a3. Środki zakładowego funduszu aktywności nie podlegają egzekucji sądowej ani
administracyjnej oraz nie mogą być obciążane w jakikolwiek sposób, z wyjątkiem
wydatkowania środków tego funduszu w sposób określony w akcie wykonawczym
wydanym na podstawie art. 29 ust. 4.
3b. W razie likwidacji lub utraty statusu zakładu aktywności zawodowej, wykreślenia
organizatora z ewidencji działalności gospodarczej lub Krajowego Rejestru Sądowego,
likwidacji lub upadłości organizatora zakładu aktywności zawodowej środki publiczne
otrzymane na utworzenie zakładu, niewykorzystane środki Funduszu oraz niewykorzystane
według stanu na dzień zaistnienia którejkolwiek z tych okoliczności środki zakładowego
funduszu aktywności podlegają niezwłocznie wpłacie do Funduszu, z zastrzeżeniem ust. 3c.
3c. Wpłacie do Funduszu podlega także kwota odpowiadająca kwocie wydatkowanej ze
środków zakładowego funduszu aktywności na nabycie, wytworzenie lub ulepszenie
środków trwałych w związku z modernizacją zakładu, utworzeniem lub przystosowaniem
stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych – w części, która nie została pokryta odpisami
amortyzacyjnymi, ustalonymi przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych wynikających z
Wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych na dzień zaistnienia okoliczności, o których mowa
w ust. 3b.
3d. Przepisu ust. 3b i 3c nie stosuje się w przypadku, gdy likwidacja zakładu następuje w
związku z przejęciem zakładu przez inny zakład aktywności zawodowej lub w wyniku
połączenia z zakładem aktywności zawodowej, a niewykorzystane środki funduszu podlegają
przekazaniu w terminie do 3 miesięcy na zakładowy fundusz aktywności zakładu
przejmującego zakład likwidowany.
3e. W przypadku przekazania prowadzenia zakładu aktywności zawodowej składniki
majątkowe, niewykorzystane środki zakładowego funduszu aktywności, należności i
zobowiązania zakładu aktywności zawodowej oraz należności i zobowiązania organizatora
zakładu aktywności zawodowej związane z utworzeniem i prowadzeniem tego zakładu
przejmuje nowy organizator zakładu aktywności zawodowej.
3f. W terminie 14 dni od dnia przekazania prowadzenia zakładu aktywności zawodowej nowy
organizator zakładu aktywności zawodowej występuje do wojewody o wydanie decyzji o
przyznaniu temu zakładowi statusu zakładu aktywności zawodowej z dniem przekazania
prowadzenia tego zakładu.
3g. W przypadku nieuzyskania statusu zakładu aktywności zawodowej przez nowego
organizatora, który przejął prowadzenie zakładu aktywności zawodowej, kwota stanowiąca
wartość mienia zakładu aktywności zawodowej sfinansowanego ze środków Funduszu w
części, która nie została pokryta odpisami amortyzacyjnymi wynikającymi z Wykazu rocznych
stawek amortyzacyjnych na dzień przejęcia oraz niewykorzystane środki Funduszu, środki
przekazane na tworzenie lub działanie zakładu aktywności zawodowej i środki znajdujące się
na rachunku zakładowego funduszu aktywności podlegają przekazaniu na rachunek
Funduszu.
3h. Nowy organizator zakładu aktywności zawodowej przejmuje prawa i obowiązki
dotychczasowego organizatora wynikające z umowy dotyczącej dofinansowania ze środków
Funduszu kosztów utworzenia i działania przejmowanego zakładu aktywności zawodowej z
dniem przejęcia.
4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowy sposób, tryb i warunki tworzenia, finansowania i działania zakładów
aktywności zawodowej,
2) czas pracy i rehabilitacji osób zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia
niepełnosprawności,
3) sposób tworzenia i wykorzystywania zakładowego funduszu aktywności
– mając na względzie jednolite zasady funkcjonowania zakładów aktywności zawodowej.
Artykuł 30
1. Decyzję w sprawie przyznania statusu zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywności
zawodowej, potwierdzającą spełnianie warunków, o których mowa w art. 28 lub 29, wydaje
wojewoda.
2. Wojewoda może, w drodze decyzji, zwolnić na czas określony, nie dłużej jednak niż na
sześć miesięcy, prowadzącego zakład pracy chronionej od spełnienia warunku, o którym
mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 lit. a, jeżeli:
1) zatrudnia co najmniej 60% osób niepełnosprawnych oraz
2) właściwy powiatowy urząd pracy nie może skierować wymaganej liczby osób
niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia
niepełnosprawności, posiadających odpowiednie kwalifikacje zawodowe lub
nadających się do przekwalifikowania.
2a. Wojewoda może, w drodze decyzji, zwolnić z obowiązku prowadzenia działalności
gospodarczej przez okres 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o przyznanie
statusu zakładu pracy chronionej lub z obowiązku utrzymywania wskaźników zatrudnienia
osób niepełnosprawnych, określonych w art. 28 ust. 1 pkt 1, w okresie 6 miesięcy
poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie statusu zakładu pracy chronionej
pracodawcę, który:
1) przejął wraz ze wszystkimi pracownikami zakład pracy chronionej w upadłości lub w
likwidacji albo zagrożony likwidacją lub upadłością, z wyłączeniem przejęcia
dokonanego na podstawie Kodeksu spółek handlowych lub ustawy z dnia 16 września
1982 r. – Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848, z późn. zm.11);
1a) przejął pracowników zakładu pracy chronionej w związku z podziałem lub nabyciem
tego zakładu lub jego części albo w wyniku zmiany formy organizacyjno-prawnej zakładu
pracy chronionej prowadzonego przez osobę fizyczną;
2) przejął w drodze darowizny od osoby należącej w stosunku do niego do I grupy
podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn zakład pracy
chronionej prowadzony przez jedną lub więcej osób fizycznych.
2b. Wojewoda może wydać decyzję, o której mowa w ust. 2a, w przypadku gdy pracodawca:
1) utrzyma w zatrudnieniu przejętych pracowników niepełnosprawnych zakładu pracy
chronionej w okresie roku od dnia wydania decyzji oraz
2) spełnia pozostałe warunki, o których mowa w art. 28, w dniu wystąpienia z
wnioskiem o przyznanie statusu zakładu pracy chronionej lub udokumentowania
przejęcia zakładu.
2ba. Przepisu ust. 2b pkt 1 nie stosuje się jeżeli umowy o pracę przejętych pracowników
niepełnosprawnych uległy rozwiązaniu w przypadkach, o których mowa w art. 26b ust. 4 pkt
1–6, a także w przypadku wygaśnięcia umowy o pracę lub zmniejszenia wymiaru czasu pracy
pracownika na jego wniosek.
2c. Pracodawca, w stosunku do którego wojewoda podjął z urzędu decyzję, o której mowa w
ust. 3, może wystąpić do wojewody z wnioskiem o wydanie decyzji w sprawie przyznania
statusu zakładu pracy chronionej z mocą od dnia ponownego spełnienia warunków, o
których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1–3 i art. 33 ust. 1 lub 3 pkt 1 i 2, jeżeli:
1) pracodawca w dniu złożenia wniosku wykaże się:
a) spełnianiem warunków, o których mowa w art. 28 ust. 1–3 oraz art. 33 ust. 1 lub 3
pkt 1 i 2, za okres od dnia ponownego spełniania warunków do dnia poprzedzającego
dzień złożenia wniosku,
b) dokonaniem zwrotu nienależnie pobranej pomocy publicznej otrzymanej w związku z
legitymowaniem się statusem zakładu pracy chronionej wraz z odsetkami za okres od
dnia stwierdzonej decyzją, o której mowa w ust. 3, utraty statusu do dnia ponownego
spełniania warunków, o których mowa w art. 28 ust. 1–3 oraz art. 33 ust. 1 lub 3 pkt 1 i 2;
2) łączny okres niespełniania warunków, o których mowa w art. 28 ust. 1–3 oraz art. 33 ust.
1 lub 3, był nie dłuższy niż 3 miesiące;
3) w okresie, o którym mowa w pkt 2, wskaźnik, o którym mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1, nie
uległ zmniejszeniu o więcej niż 20% tego wskaźnika;
4) naruszenie art. 28 ust. 2 i 3 lub art. 33 ust. 1 lub 3 pkt 1 i 2 nie było rażące.
3. Wojewoda podejmuje decyzję stwierdzającą utratę przyznanego statusu zakładu pracy
chronionej lub zakładu aktywności zawodowej w razie niespełniania warunków lub
obowiązków, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1–3 lub art. 33 ust. 1 lub 3 pkt 1 lub
odpowiednio art. 28 ust. 1 pkt 1–3, art. 29 lub art. 30 ust. 2b, z dniem zaprzestania
spełniania jakiegokolwiek z tych warunków lub obowiązków.
3a. Od decyzji wojewody, o których mowa w ust. 1–3, pracodawcy przysługuje odwołanie do
ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
3b. Organy wymienione w ust. 3a mogą przeprowadzać okresowe, nie rzadziej niż co dwa
lata, i doraźne kontrole spełniania warunków i obowiązków, z uwzględnieniem art. 28 i 29.
3c. Państwowa Inspekcja Pracy przeprowadza, nie rzadziej niż co trzy lata, kontrolę w
zakładach pracy chronionej i w zakładach aktywności zawodowej w zakresie przestrzegania
przepisów ustawy, w szczególności art. 28 ust. 1 pkt 2.
3d. Wojewoda i Państwowa Inspekcja Pracy przedstawiają Pełnomocnikowi informacje o
wynikach kontroli, o których mowa w ust. 3b i 3c, przeprowadzonych w danym roku
kalendarzowym, w terminie do końca I kwartału roku następnego.
4. Prowadzący zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej jest obowiązany:
1) poinformować wojewodę o każdej zmianie dotyczącej spełnienia warunków i
realizacji obowiązków, o których mowa odpowiednio w art. 28, art. 29 i art. 33 ust. 1 i
3, w terminie 14 dni od daty tej zmiany;
2) przedstawiać wojewodzie półroczne informacje, dotyczące spełniania tych
warunków.
5. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
wzór informacji, o której mowa w ust. 4, oraz sposób jej przedstawienia.
6. Wojewoda jest obowiązany przedkładać Pełnomocnikowi zbiorcze informacje półroczne
dotyczące wydanych decyzji oraz stanu zatrudnienia w zakładach pracy chronionej i
zakładach aktywności zawodowej, w terminach:
1) do dnia 20 sierpnia – za pierwsze półrocze;
2) do dnia 20 lutego – za drugie półrocze.
7. Na wniosek Pełnomocnika wojewoda jest obowiązany udzielić informacji dotyczących
wydanych decyzji, o których mowa w ust. 1–3, w zakresie i terminie wskazanym we wniosku.
Termin ten nie może być krótszy niż 30 dni od dnia doręczenia wniosku.
8. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
wzór informacji, o których mowa w ust. 6, oraz sposób ich przekazywania, mając na
względzie zapewnienie sprawnego i terminowego przekazywania tych informacji.
Artykuł 31
1. Prowadzący zakład pracy chronionej spełniający warunek, o którym mowa w art. 28 ust. 1
pkt 1 lit. b, lub zakład aktywności zawodowej w stosunku do tego zakładu jest zwolniony z:
1) podatków, z zastrzeżeniem ust. 2, z tym że:
a) z podatków od nieruchomości, rolnego i leśnego – na zasadach określonych w
przepisach odrębnych,
b) z podatku od czynności cywilnoprawnych – jeżeli czynność przez niego dokonana
pozostaje w bezpośrednim związku z prowadzeniem zakładu;
2) opłat, z wyjątkiem opłaty skarbowej i opłat o charakterze sankcyjnym.
2. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie dotyczy:
1) podatku od gier;
2) podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego;
3) cła;
4) podatków dochodowych;
5) podatku od środków transportowych.
3. Prowadzący zakład pracy chronionej spełniający warunek, o którym mowa w art. 28 ust. 1
pkt 1 lit. b, przekazuje środki uzyskane:
1) z tytułu zwolnień, o których mowa w ust. 1, na:
a) Fundusz – w wysokości 10%,
b) zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych – w wysokości 90%;
2) (uchylony).
4. Prowadzący zakład aktywności zawodowej przekazuje środki uzyskane z tytułu zwolnień, o
których mowa w ust. 1, oraz wpływy z dochodu związanego z prowadzeniem działalności
gospodarczej na zakładowy fundusz aktywności.
5. Wykaz opłat o charakterze sankcyjnym, o których mowa w ust. 1 pkt 2, określi, w drodze
rozporządzenia, minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego, uwzględniając charakter opłat
podlegających wyłączeniu.
Artykuł 32
1. Pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej może, na wniosek, otrzymać ze środków
Funduszu:
1) dofinansowanie w wysokości do 50% oprocentowania zaciągniętych kredytów
bankowych pod warunkiem wykorzystania tych kredytów na cele związane z rehabilitacją
zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych;
2) zwrot kosztów:
a) budowy lub przebudowy związanej z modernizacją obiektów i pomieszczeń zakładu,
b) transportowych,
c) administracyjnych.
2. Zwrot kosztów, o których mowa w ust. 1 pkt 2:
1) dotyczy wyłącznie dodatkowych kosztów pracodawcy wynikających z zatrudnienia
osób niepełnosprawnych;
2) może być przyznany pracodawcy prowadzącemu zakład pracy chronionej u którego
wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 50%.
3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe warunki udzielania dofinansowania i zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 1,
tryb postępowania w tych sprawach, w tym terminy składania oraz rozpatrywania wniosków,
sposób i tryb sporządzania informacji o wykorzystaniu środków, mając na względzie
zapewnienie sprawności udzielanej pomocy, zgodności z warunkami dopuszczalności
pomocy publicznej, określonymi w przepisach prawa Unii Europejskiej, zapewnienie
jednolitych warunków niezbędnych do prawidłowego przekazywania dokumentów oraz
określenie zakresu danych niezbędnych do udzielenia pomocy, a także racjonalne
gospodarowanie środkami Funduszu.
Artykuł 32a
Fundusz, na podstawie umowy zawartej z pracodawcą prowadzącym zakład pracy
chronionej, udziela pracodawcy pomocy, o której mowa w art. 32 ust. 1.
Artykuł 33
1. Prowadzący zakład pracy chronionej tworzy zakładowy fundusz rehabilitacji osób
niepełnosprawnych, zwany dalej „funduszem rehabilitacji”.
2. Fundusz rehabilitacji tworzy się w szczególności:
1) ze środków, o których mowa w art. 31 ust. 3 pkt 1 lit. b;
2) z części zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, zgodnie z odrębnymi
przepisami, z tym że za dzień uzyskania tych środków, uznaje się dzień wypłaty
wynagrodzeń;
3) z wpływów z zapisów i darowizn;
4) z odsetek od środków zgromadzonych na rachunku funduszu rehabilitacji;
5) ze środków pochodzących ze zbycia środków trwałych zakupionych ze środków
funduszu, w części niezamortyzowanej.
3. Pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej jest obowiązany do:
1) prowadzenia ewidencji środków funduszu rehabilitacji;
2) prowadzenia rozliczeniowego rachunku bankowego środków tego funduszu;
2a) wydatkowania środków tego funduszu wyłącznie z rachunku bankowego środków
tego funduszu, z zastrzeżeniem ust. 3a,
3) przekazywania środków funduszu rehabilitacji na rachunek, o którym mowa w pkt 2,
w terminie 7 dni od dnia, w którym środki te uzyskano;
4) przeznaczania co najmniej 15% środków funduszu rehabilitacji na indywidualne
programy rehabilitacji;
5) przeznaczania co najmniej 10% środków funduszu rehabilitacji na pomoc
indywidualną dla niepełnosprawnych pracowników i byłych niepracujących
niepełnosprawnych pracowników tego zakładu.
3a. Środki zakładowego funduszu rehabilitacji mogą być wypłacane z rachunku bankowego
środków tego funduszu, do kasy zakładowego funduszu rehabilitacji w celu ich wypłaty
osobom niepełnosprawnym oraz osobom uprawnionym do pomocy indywidualnej ze
środków tego funduszu.
3b. Środki zakładowego funduszu rehabilitacji nie podlegają egzekucji sądowej ani
administracyjnej oraz nie mogą być obciążane w jakikolwiek sposób, z zastrzeżeniem ust. 4.
4. Środki funduszu rehabilitacji są przeznaczane na finansowanie rehabilitacji zawodowej,
społecznej i leczniczej, w tym na indywidualne programy rehabilitacji osób
niepełnosprawnych opracowywane przez powołane przez pracodawców komisje
rehabilitacyjne oraz ubezpieczenie osób niepełnosprawnych, zgodnie z zakładowym
regulaminem wykorzystania tych środków.
4a. W przypadku niezgodnego z ust. 4 przeznaczenia środków funduszu rehabilitacji,
pracodawca jest obowiązany do dokonania:
1) zwrotu 100% kwoty tych środków na fundusz rehabilitacji oraz
2) wpłaty w wysokości 30% tych środków na Fundusz w terminie do 20. dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym nastąpiło ujawnienie niezgodnego z ustawą
przeznaczenia środków funduszu rehabilitacji, a także niedotrzymanie terminu, o
którym mowa w ust. 3 pkt 3.
4a1. Na równi z niezgodnym z ust. 4 przeznaczeniem środków funduszu rehabilitacji traktuje
się nieutworzenie funduszu rehabilitacji, nieprowadzenie ewidencji środków funduszu
rehabilitacji lub nieprowadzenie rachunku bankowego środków tego funduszu, z tym że
kwota wpłaty, o której mowa w ust. 4a pkt 2, jest równa 30% kwoty środków funduszu
rehabilitacji ustalonej na podstawie ust. 1–3.
4a2. Na równi z niezgodnym z ust. 4 przeznaczeniem środków funduszu rehabilitacji traktuje się nieprzekazanie środków na ten fundusz. Przepis ust. 4a stosuje się odpowiednio.
4b. Wpłata, o której mowa w ust. 4a pkt 2, nie obciąża funduszu rehabilitacji.
4c. Uzyskane w danym roku kalendarzowym środki funduszu rehabilitacji pochodzące ze
zwolnień, o których mowa w art. 31 ust. 1, oraz kwoty pobranych zaliczek na podatek
dochodowy od osób fizycznych, o których mowa w ust. 2 pkt 2, które nie zostały
wykorzystane w terminie do dnia 31 grudnia następnego roku, podlegają wpłacie do
Funduszu.
5. Pracodawcy prowadzący zakład pracy chronionej mogą gromadzić do 10% środków
funduszu rehabilitacji na realizację wspólnych zadań zgodnych z ustawą.
6. Kontrola prawidłowości realizacji przepisów ust. 1–4a wykonywana jest przez właściwe
terenowo urzędy skarbowe.
7. W razie likwidacji, upadłości albo wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej
prowadzonego przez pracodawcę zakładu pracy chronionej lub utraty statusu zakładu pracy
chronionej niewykorzystane według stanu na dzień likwidacji, upadłości lub utraty statusu
zakładu pracy chronionej środki funduszu rehabilitacji podlegają niezwłocznie wpłacie do
Funduszu, z zastrzeżeniem ust. 7a i 7b.
7a. Wpłacie do Funduszu podlega także kwota odpowiadająca kwocie wydatkowanej ze
środków funduszu rehabilitacji na nabycie, wytworzenie lub ulepszenie środków trwałych w
związku z modernizacją zakładu, utworzeniem lub przystosowaniem stanowisk pracy dla
osób niepełnosprawnych, budową lub rozbudową bazy rehabilitacyjnej, wypoczynkowej i
socjalnej oraz na zakup środków transportu – w części, która nie została pokryta odpisami
amortyzacyjnymi, ustalonymi przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych wynikających z
Wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych na dzień zaistnienia okoliczności, o których mowa
w ust. 7.
7b. W przypadku utraty statusu zakładu pracy chronionej i osiągania stanu zatrudnienia
ogółem w wysokości co najmniej 15 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu
pracy oraz wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 25%,
pracodawca zachowuje fundusz rehabilitacji i niewykorzystane środki tego funduszu.
7c. (uchylony).
7d. (uchylony).
8. Przepisu ust. 7 nie stosuje się w przypadku, gdy likwidacja zakładu następuje w związku z
przejęciem zakładu przez inny zakład pracy chronionej lub w wyniku połączenia z takim
zakładem, a niewykorzystane środki funduszu podlegają przekazaniu w terminie do 3
miesięcy na fundusz rehabilitacji zakładu przejmującego zakład likwidowany.
8a. W przypadkach określonych w art. 30 w ust. 2a stosuje się ust. 8, z tym że środki
funduszu rehabilitacji podlegają:
1) podziałowi pomiędzy pracodawcę, o którym mowa w art. 30 ust. 2a pkt 1a, oraz
pracodawcę dotychczas legitymującego się statusem zakładu pracy chronionej, który
pozostał dysponentem tego funduszu – proporcjonalnie do procentowego udziału
stanu zatrudnienia przejętych pracowników niepełnosprawnych zakładu pracy
chronionej w stanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych pracodawcy dotychczas
legitymującego się statusem zakładu pracy chronionej – ustalonego w przeliczeniu na
pełny wymiar czasu pracy, według stanu na dzień podziału lub zbycia zakładu pracy
chronionej lub jego części oraz
2) przekazaniu do Funduszu tytułem wpłaty, o której mowa w art. 33 ust. 7, w kwocie
stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą środków funduszu rehabilitacji pracodawcy
dotychczas legitymującego się statusem zakładu pracy chronionej według stanu na
dzień podziału lub zbycia części lub całości zakładu pracy chronionej a sumą kwot
przypadającą poszczególnym pracodawcom na podstawie pkt 1
– w terminie 3 miesięcy od dnia dokonania podziału lub zbycia zakładu pracy chronionej lub
jego części.
9. Dysponentem funduszu rehabilitacji lub zakładowego funduszu aktywności jest
pracodawca.
10. Prowadzący zakład pracy chronionej może udzielać, ze środków funduszu rehabilitacji,
pomocy niepracującym osobom niepełnosprawnym byłym pracownikom tego zakładu, na
cele związane z rehabilitacją leczniczą i społeczną.
11. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych oraz ministrem właściwym do spraw zdrowia
określi, w drodze rozporządzenia:
1) rodzaje wydatków ze środków funduszu rehabilitacji, w tym w ramach zasady de
minimis,
2) warunki wykorzystania środków funduszu rehabilitacji,
3) zakres, warunki i formy udzielania pomocy indywidualnej,
4) tryb ustalania zakładowego regulaminu wykorzystania tych środków,
5) warunki tworzenia indywidualnych programów rehabilitacji, w tym skład i zakres
działania komisji rehabilitacyjnej tworzącej te programy
– mając na względzie prawidłowe wykorzystanie środków tego funduszu.
Artykuł 33a
Przepisy art. 33 stosuje się do pracodawców, o których mowa w art. 33 ust. 7b.
Rozdział 7 Zadania i organizacja służb działających na rzecz osób niepełnosprawnych
Artykuł 34
1. Wykonanie zadań wynikających z ustawy nadzoruje Pełnomocnik będący sekretarzem
stanu w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
2. Nadzór, o którym mowa w ust. 1, jest wykonywany przez:
1) koordynację realizacji zadań wynikających z ustawy;
2) inicjowanie lub przeprowadzanie kontroli realizacji zadań wynikających z ustawy.
3. Koordynacja, o której mowa w ust. 2 pkt 1, polega na:
1) żądaniu od podmiotów informacji, dokumentów i sprawozdań okresowych
dotyczących realizowanych zadań określonych w ustawie;
2) organizowaniu szkoleń i konferencji;
3) udzielaniu informacji w sprawach z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudniania osób niepełnosprawnych;
4) opracowywaniu standardów w zakresie realizacji zadań określonych w ustawie;
5) realizacji zadań wynikających z programów rządowych, o których mowa w ust. 6 pkt
2;
6) realizacji działań zmierzających do ograniczenia skutków niepełnosprawności i barier,
utrudniających osobom niepełnosprawnym funkcjonowanie w społeczeństwie.
4. Inicjowanie kontroli, o której mowa w ust. 2 pkt 2, dotyczy:
1) działań na rzecz realizacji praw osób niepełnosprawnych;
2) realizacji zadań określonych w ustawie;
3) spełniania przez pracodawców warunków określonych w art. 28 ust. 1, art. 29, art. 30
ust. 2b i art. 33.
5. Pełnomocnik może przeprowadzić kontrolę w zakresie określonym w ust. 4.
6. Do zadań Pełnomocnika należy także:
1) opracowywanie oraz opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących
zatrudnienia, rehabilitacji oraz warunków życia osób niepełnosprawnych;
2) opracowywanie projektów programów rządowych dotyczących rozwiązywania
problemów osób niepełnosprawnych;
3) ustalanie założeń do rocznych planów rzeczowo-finansowych dotyczących realizacji
zadań wynikających z ustawy;
4) inicjowanie działań zmierzających do ograniczenia skutków niepełnosprawności i
barier utrudniających osobom niepełnosprawnym funkcjonowanie w społeczeństwie;
5) współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób
niepełnosprawnych.
7. Zadania wynikające z ustawy realizują organy administracji rządowej, organy jednostek
samorządu terytorialnego i Fundusz.
8. Pełnomocnika powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra
właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
9. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
tryb i sposób przeprowadzania kontroli przez organy upoważnione do kontroli na podstawie
art. 6c ust. 2 pkt 1 i 2, art. 22a, art. 25d ust. 1, art. 26a ust. 10, art. 30 ust. 3b i art. 34 ust. 5,
uwzględniając potrzebę zapewnienia jednolitej procedury kontroli oraz prawidłowego
przebiegu kontroli.
10. Pełnomocnik wykonuje swoje zadania przy pomocy Biura Pełnomocnika, które stanowi
wyodrębnioną komórkę organizacyjną w urzędzie obsługującym ministra właściwego do
spraw zabezpieczenia społecznego.
Artykuł 35
1. Do zadań samorządu województwa realizowanych w ramach ustawy należy:
1) opracowanie i realizacja wojewódzkich programów dotyczących wyrównywania szans
osób niepełnosprawnych i przeciwdziałania ich wykluczeniu społecznemu oraz
pomocy w realizacji zadań na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych;
2) (uchylony);
3) opracowywanie i przedstawianie Pełnomocnikowi informacji o prowadzonej
działalności;
4) (uchylony);
5) dofinansowanie robót budowlanych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca
1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 oraz z 2011 r. Nr 32,
poz. 159 i Nr 45, poz. 235), dotyczących obiektów służących rehabilitacji, w związku z
potrzebami osób niepełnosprawnych, z wyjątkiem rozbiórki tych obiektów;
6) dofinansowanie kosztów tworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej;
7) współpraca z organami administracji rządowej oraz powiatami i gminami w realizacji
zadań wynikających z ustawy;
8) współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób
niepełnosprawnych;
9) opiniowanie wniosku o wpis do rejestru, o którym mowa w art. 10d ust. 2.
2. Sejmik województwa w formie uchwały określa zadania, na które przeznacza środki
określone w art. 48 ust. 1 pkt 1.
3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
zadania samorządu województwa, które mogą być dofinansowane ze środków Funduszu
oraz warunki i tryb dofinansowywania robót budowlanych, o których mowa w ust. 1 pkt 5,
mając na względzie potrzeby w zakresie realizacji zadań na rzecz osób niepełnosprawnych.
Artzku 35a
1. Do zadań powiatu należy:
1) opracowywanie i realizacja, zgodnych z powiatową strategią dotyczącą rozwiązywania
problemów społecznych, powiatowych programów działań na rzecz osób
niepełnosprawnych w zakresie:
a) rehabilitacji społecznej,
b) rehabilitacji zawodowej i zatrudniania,
c) przestrzegania praw osób niepełnosprawnych;
2) współpraca z instytucjami administracji rządowej i samorządowej w opracowywaniu i
realizacji programów, o których mowa w pkt 1;
3) udostępnianie na potrzeby Pełnomocnika i samorządu województwa oraz przekazywanie
właściwemu wojewodzie uchwalonych przez radę powiatu programów, o których mowa
w pkt 1, oraz rocznej informacji z ich realizacji;
4) podejmowanie działań zmierzających do ograniczania skutków niepełnosprawności;
5) opracowywanie i przedstawianie planów zadań i informacji z prowadzonej działalności
oraz ich udostępnianie na potrzeby samorządu województwa;
6) współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób
niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej tych osób;
6a) finansowanie z Funduszu wydatków na instrumenty lub usługi rynku pracy określone w
ustawie o promocji, w odniesieniu do osób niepełnosprawnych zarejestrowanych jako
poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu;
7) dofinansowanie:
a) uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach
rehabilitacyjnych,
b) sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych,
c) zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze
przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów,
d) likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, w związku z
indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych,
e) rehabilitacji dzieci i młodzieży,
f) usług tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika;
8) dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej;
9) pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych, ich szkolenie
oraz przekwalifikowanie;
9a) przyznawanie środków, o których mowa w art. 12a;
9b) realizacja zadań, o których mowa w art. 26, art. 26d i art. 26e;
9c) zlecanie zadań zgodnie z art. 36;
10) kierowanie osób niepełnosprawnych, które wymagają specjalistycznego programu
szkolenia oraz rehabilitacji leczniczej i społecznej, do specjalistycznego ośrodka szkolenioworehabilitacyjnego
lub innej placówki szkoleniowej;
11) współpraca z organami rentowymi w zakresie wynikającym z odrębnych przepisów;
12) doradztwo organizacyjno-prawne i ekonomiczne w zakresie działalności gospodarczej lub
rolniczej podejmowanej przez osoby niepełnosprawne;
13) współpraca z właściwym terenowo inspektorem pracy w zakresie oceny i kontroli miejsc
pracy osób niepełnosprawnych.
2. Zadania, o których mowa w ust. 1:
1) w pkt 1 lit. a i c, pkt 6 oraz w pkt 9c w części dotyczącej rehabilitacji społecznej osób
niepełnosprawnych, a także w pkt 4, 5, 7 i 8 – są realizowane przez powiatowe centra
pomocy rodzinie;
2) w pkt 1 lit. b i c, pkt 6 oraz w pkt 9c w części dotyczącej rehabilitacji zawodowej osób
niepełnosprawnych, a także w pkt 9–9b oraz 10–13 – są realizowane przez
powiatowe urzędy pracy.
3. Rada powiatu w formie uchwały określa zadania, na które przeznacza środki określone w
art. 48 ust. 1 pkt 1.
4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
rodzaje zadań, o których mowa w ust. 1, które mogą być finansowane ze środków Funduszu,
uwzględniając w szczególności wymagania, jakie powinny spełniać podmioty ubiegające się o
dofinansowanie tych zadań, a także tryb postępowania i zasady ich dofinansowania ze
środków Funduszu.
Artykuł 35b
(uchylony).
Artykuł 35c
1. Zarządy województw i zarządy powiatów przedstawiają Prezesowi Zarządu Funduszu
sprawozdania rzeczowo-finansowe o zadaniach zrealizowanych z otrzymanych z Funduszu
środków.
2. (uchylony).
Artykuł 36
1. Zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych mogą być
realizowane na zlecenie Funduszu przez fundacje oraz organizacje pozarządowe.
2. Zadania, o których mowa w ust. 1, mogą być realizowane ze środków Funduszu przez
fundacje i organizacje pozarządowe również na zlecenie samorządu województwa lub
powiatu.
3. Do zlecania zadań, o którym mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z
dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
rodzaje zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, które
mogą być zlecane fundacjom oraz organizacjom pozarządowym, mając na względzie
zapewnienie realizacji potrzeb osób niepełnosprawnych.
Rozdział 8 Szkolenie osób niepełnosprawnych
Artykuł 37
Szkolenie osób niepełnosprawnych odbywa się w formach pozaszkolnych w celu nauki
zawodu, przekwalifikowania lub podwyższenia kwalifikacji.
Artykuł 38
1. Kierownik powiatowego urzędu pracy inicjuje i organizuje szkolenie dla bezrobotnych
osób niepełnosprawnych lub innych osób niepełnosprawnych poszukujących pracy i
niepozostających w zatrudnieniu, a zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy, w celu
zwiększenia ich szans na uzyskanie zatrudnienia, podwyższenia dotychczasowych kwalifikacji
zawodowych lub zwiększenia aktywności zawodowej, a w szczególności w razie:
1) braku kwalifikacji zawodowych;
2) konieczności zmiany kwalifikacji w związku z brakiem propozycji odpowiedniego
zatrudnienia;
3) utraty zdolności do pracy w dotychczas wykonywanym zawodzie.
2. Szkoleniem, o którym mowa w ust. 1, mogą być objęte również osoby niepełnosprawne
będące w okresie wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników.
Artykuł 38a
(uchylony).
Artykuł 39
1. Szkolenie osób niepełnosprawnych może odbywać się:
1) w placówkach szkolących;
2) w specjalistycznych ośrodkach szkoleniowo-rehabilitacyjnych, zwanych dalej
„specjalistycznymi ośrodkami”, zapewniających warunki realizacji zadań określonych
w ust. 3.
2. Specjalistyczne ośrodki są tworzone i likwidowane przez marszałka województwa w
porozumieniu z Pełnomocnikiem. Samorząd województwa może zlecać innym podmiotom
zadania, o których mowa w ust. 3.
3. Do zadań specjalistycznego ośrodka należy:
1) prowadzenie szkolenia osób, które z powodu niepełnosprawności mają utrudniony
lub uniemożliwiony dostęp do korzystania ze szkolenia w innych placówkach;
2) określanie psychofizycznej sprawności danej osoby w stosunku do wymagań różnych
zawodów;
3) określanie, przez zastosowanie odpowiednich testów sprawności i prób praktycznych,
uzdolnienia i możliwości rozwoju zdolności danej osoby;
4) zapewnienie uczestnikom szkolenia zakwaterowania, wyżywienia, pomocy
dydaktycznej oraz opieki medycznej i usług rehabilitacyjnych.
4. Koszty utworzenia, działalności oraz realizacji zadań specjalistycznego ośrodka powinny
być pokrywane ze środków Funduszu.
5. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
sposób tworzenia, działania i finansowania specjalistycznych ośrodków, a także zlecania
zadań, o których mowa w ust. 3, oraz tryb sprawowania nadzoru nad ich działalnością.
Artykuł 40
1. Kierownik powiatowego urzędu pracy kieruje osobę niepełnosprawną, o której mowa w
art. 38, na szkolenie:
1) z własnej inicjatywy lub na podstawie orzeczenia właściwego organu;
2) wskazane przez tę osobę, jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że szkolenie to
zapewni uzyskanie pracy i spełniony jest przynajmniej jeden z warunków
wymienionych w art. 38; koszt tego szkolenia nie może przekroczyć
dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.
2. Koszty szkolenia obejmują w szczególności:
1) uprzednio uzgodnioną należność przysługującą jednostce szkolącej;
2) koszt ubezpieczenia od nieszczęśliwych wypadków;
3) koszt zakwaterowania i wyżywienia w części albo w całości;
4) koszt przejazdu na szkolenie, w tym koszt przejazdu przewodnika lub opiekuna osoby
zaliczonej do znacznego stopnia niepełnosprawności;
5) koszt usług tłumacza języka migowego albo lektora dla niewidomych lub osoby
towarzyszącej osobie niepełnosprawnej ruchowo zaliczonej do znacznego stopnia
niepełnosprawności;
6) koszt niezbędnych badań lekarskich, psychologicznych, diagnostycznych i usług
rehabilitacyjnych.
3. Szkolenie trwa nie dłużej niż 36 miesięcy.
4. Koszty szkolenia są finansowane ze środków Funduszu.
5. Osoba niepełnosprawna, która nie ukończyła szkolenia z własnej winy, jest obowiązana do
zwrotu jego kosztów, chyba że powodem nieukończenia szkolenia było podjęcie
zatrudnienia.
Artykuł 41
1. Szkolenie osób niepełnosprawnych może być organizowane także przez pracodawcę.
2. Na wniosek pracodawcy poniesione przez niego koszty szkolenia zatrudnionych osób
niepełnosprawnych mogą być zrefundowane ze środków Funduszu do wysokości 70% tych
kosztów, nie więcej jednak niż do wysokości dwukrotnego przeciętnego wynagrodzenia na
jedną osobę.
3. Zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 2, dokonuje starosta na warunkach i w wysokości
określonych w umowie zawartej z pracodawcą. Zwrotowi nie podlegają koszty poniesione
przez pracodawcę przed datą podpisania umowy.
4. (uchylony).
5. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
warunki i tryb dokonywania refundacji kosztów szkolenia, mając na względzie zapewnienie
skuteczności udzielanej pomocy oraz prawidłowe dokonywanie refundacji zgodnie z
warunkami dopuszczalności pomocy na szkolenia.
Artykuł 41a
1. Placówki szkolące i specjalistyczne ośrodki oraz pracodawcy przeprowadzający szkolenia
przesyłają samorządowi województwa półroczne informacje o przebiegu szkoleń.
2. Informacje, o których mowa w ust. 1, przekazuje się, na jego wniosek, kierownikowi
powiatowego urzędu pracy, który skierował osobę niepełnosprawną na szkolenie.
Rozdział 9 Krajowa Rada Konsultacyjna do Spraw Osób Niepełnosprawnych
Artykuł 42
1. Powołuje się Krajową Radę Konsultacyjną do Spraw Osób Niepełnosprawnych, zwaną dalej
„Radą”.
2. Rada jest organem doradczym Pełnomocnika stanowiącym forum współdziałania, na rzecz osób niepełnosprawnych, organów administracji rządowej, samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowych.
3. Do zakresu działania Rady należy:
1) przedstawianie Pełnomocnikowi:
a) propozycji przedsięwzięć zmierzających do integracji osób niepełnosprawnych,
b) propozycji rozwiązań w zakresie zaspokajania potrzeb osób niepełnosprawnych,
wynikających z niepełnosprawności,
c) opinii do dokumentów przedkładanych Radzie przez Pełnomocnika, w tym do
projektów:
– aktów prawnych mających lub mogących mieć wpływ na sytuację osób
niepełnosprawnych, planów finansowych oraz sprawozdań Funduszu,
– rządowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych oraz informacji o
ich realizacji,
d) rocznych informacji o działalności Rady;
2) sygnalizowanie odpowiednim organom potrzeby wydania lub zmiany przepisów
dotyczących sytuacji osób niepełnosprawnych.
Artykuł 43
1. Rada składa się z:
1) pięciu przedstawicieli organów administracji rządowej, w tym jednego przedstawiciela
ministra właściwego do spraw finansów publicznych;
2) pięciu przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego;
3) przedstawicieli organizacji pozarządowych, w tym:
a) po jednym przedstawicielu każdej organizacji pracodawców, reprezentatywnej w
rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych
instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. poz. 1240), zwanej dalej „ustawą o Radzie
Dialogu Społecznego”,
b) po jednym przedstawicielu każdej organizacji związkowej, reprezentatywnej w
rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego,
c) przedstawicieli innych niż wymienione w lit. a i b organizacji pozarządowych w liczbie
równej przedstawicielom tych organizacji; przepis ust. 1a stosuje się odpowiednio.
1a. W przypadku gdy w trakcie trwania kadencji Rady organizacja pracodawców lub
organizacja związkowa stanie się organizacją reprezentatywną w rozumieniu ustawy o Radzie
Dialogu Społecznego, przedstawiciel tej organizacji wchodzi w skład Rady.
2. Członków Rady powołuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego na
wniosek Pełnomocnika, a w przypadku członków, o których mowa w ust. 1 pkt 3, na wniosek
tych organizacji.
3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego może odwołać członka Rady
przed upływem kadencji:
1) na jego wniosek;
2) na wniosek reprezentowanego przez niego organu lub organizacji;
3) na wniosek Pełnomocnika po zasięgnięciu opinii organu lub organizacji, którą członek
Rady reprezentuje.
4. Posiedzenia Rady są zwoływane przez jej przewodniczącego lub co najmniej 5 członków
Rady nie rzadziej niż raz na kwartał oraz w każdym czasie na wniosek Pełnomocnika.
5. Kadencja Rady trwa 4 lata.
Artykuł 44
1. Wydatki związane z obsługą Rady są finansowane ze środków urzędu obsługującego
ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
2. Pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika od pracy w celu wzięcia udziału w
posiedzeniach Rady. Za czas zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia
ustalonego według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop
wypoczynkowy. Koszty wynagrodzenia ponoszone przez pracodawcę są refundowane ze
środków urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
2a. Członkom Rady przysługuje zwrot kosztów podróży, na warunkach określonych w
przepisach wydanych na podstawie art. 775 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks
pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.), ze środków urzędu obsługującego ministra
właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
sposób i tryb działania Rady, w tym jej organizację, mając na względzie zapewnienie
sprawnego funkcjonowania Rady.
Artykuł 44a
1. Przy marszałkach województw tworzy się wojewódzkie społeczne rady do spraw osób
niepełnosprawnych, zwane dalej „wojewódzkimi radami”, będące organami opiniodawczodoradczymi.
2. Do zakresu działania wojewódzkich rad należy:
1) inspirowanie przedsięwzięć zmierzających do:
a) integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych,
b) realizacji praw osób niepełnosprawnych;
2) opiniowanie projektów wojewódzkich programów działań na rzecz osób
niepełnosprawnych;
3) ocena realizacji programów;
4) opiniowanie projektów uchwał i programów przyjmowanych przez sejmik województwa
pod kątem ich skutków dla osób niepełnosprawnych.
Artykuł 44b
1. Przy starostach tworzy się powiatowe społeczne rady do spraw osób niepełnosprawnych,
zwane dalej „powiatowymi radami”, będące organami opiniodawczo-doradczymi.
2. Do zakresu działania powiatowych rad należy:
1) inspirowanie przedsięwzięć zmierzających do:
a) integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych,
b) realizacji praw osób niepełnosprawnych;
2) opiniowanie projektów powiatowych programów działań na rzecz osób
niepełnosprawnych;
3) ocena realizacji programów;
4) opiniowanie projektów uchwał i programów przyjmowanych przez radę powiatu pod
kątem ich skutków dla osób niepełnosprawnych.
Artykuł 44c
1. Wojewódzkie rady składają się z 7 osób powoływanych spośród przedstawicieli
działających na terenie województwa organizacji pozarządowych, fundacji oraz
przedstawicieli wojewody i jednostek samorządu terytorialnego (powiatów i gmin).
2. Powiatowe rady składają się z 5 osób, powoływanych spośród przedstawicieli działających
na terenie danego powiatu organizacji pozarządowych, fundacji oraz przedstawicieli
jednostek samorządu terytorialnego (powiatów i gmin).
3. Członków wojewódzkich rad powołuje i odwołuje marszałek województwa, a członków
powiatowych rad – starosta, spośród kandydatów zgłoszonych przez organizacje i organy, o
których mowa odpowiednio w ust. 1 i 2.
4. Rady, o których mowa w ust. 1 i 2, wybierają przewodniczącego spośród swoich członków.
5. Członek rady może zostać odwołany:
1) na swój wniosek;
2) na wniosek organizacji lub organu, które zgłosiły jego kandydaturę;
3) na wniosek marszałka lub starosty, po zasięgnięciu opinii organizacji lub organu,
które zgłosiły jego kandydaturę.
6. Kadencja rad trwa 4 lata.
7. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
organizację oraz tryb działania wojewódzkich i powiatowych rad, w tym sposób powoływania
i odwoływania członków rad oraz częstotliwość posiedzeń, mając na względzie zapewnienie
właściwego wykonywania zadań przez te rady.
8. Pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika od pracy w celu wzięcia udziału w
posiedzeniach rady. Za czas zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia
ustalonego według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop
wypoczynkowy.
9. Na wniosek członków rady zamieszkałych poza miejscem obrad rady mogą być
finansowane, odpowiednio z budżetu samorządu województwa i powiatu, koszty
przejazdów na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 775 § 2
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy i koszty ekspertyz związanych z realizacją
zadań rady wojewódzkiej i powiatowej.
Rozdział 10 Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
Artykuł 45
1. Fundusz jest państwowym funduszem celowym, w rozumieniu przepisów o finansach
publicznych, z zastrzeżeniem ust. 2a.
2. Fundusz posiada osobowość prawną.
2a. Do Funduszu nie stosuje się przepisów art. 29 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r.
o finansach publicznych.
3. Fundusz stosuje zasady rachunkowości określone dla podmiotów, o których mowa w art. 2
ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz.
1223, Nr 157, poz. 1241 i Nr 165, poz. 1316 oraz z 2010 r. Nr 47, poz. 278).
3a. Przy rozpatrywaniu i rozstrzyganiu spraw przez Fundusz, w zakresie nieuregulowanym w
odrębnych przepisach, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
4. Nadzór nad Funduszem sprawuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego,
który na wniosek Prezesa Zarządu Funduszu, po uzyskaniu pozytywnej opinii Pełnomocnika,
zatwierdza statut określający organizację, szczegółowe zasady i tryb działania Funduszu, w
tym jego organów.
Artykuł 46
Przychodami Funduszu są:
1) wpłaty pracodawców, o których mowa w art. 21 ust. 1, art. 23 oraz art. 31 ust. 3 pkt
1;
2) dotacje z budżetu państwa oraz inne dotacje i subwencje;
3) spadki, zapisy i darowizny;
4) dobrowolne wpłaty pracodawców;
5) dochody z oprocentowania pożyczek oraz wolnych środków przekazanych w
zarządzanie zgodnie z przepisami o finansach publicznych;
6) dochody z działalności gospodarczej;
7) wpłaty, o których mowa w art. 12a ust. 2, art. 26 ust. 7, art. 26e ust. 6, spłaty
pożyczek udzielonych z Funduszu na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo
rolniczej, wraz z oprocentowaniem, oraz zwroty środków pobranych przez
pracodawców z Funduszu na szkolenie osoby niepełnosprawnej, która z przyczyn
dotyczących pracodawcy nie będzie zatrudniona zgodnie z kierunkiem szkolenia lub
będzie zatrudniona przez okres krótszy niż 24 miesiące, wraz z odsetkami, a także
zwroty środków pobranych przez pracodawców z Funduszu na pokrycie 60%
wynagrodzenia osoby niepełnosprawnej przed opodatkowaniem podatkiem
dochodowym oraz 60% jej obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne od
tego wynagrodzenia, która z przyczyn dotyczących pracodawcy będzie zatrudniona
przez okres krótszy niż 12 miesięcy, wraz z odsetkami;
8) dywidendy;
8a) odsetki od środków, o których mowa w art. 48 ust. 1;
9) inne wpłaty.
Artykuł 46a
1. Fundusz otrzymuje dotacje celowe z budżetu państwa:
1) na zadanie, o którym mowa w art. 26a – w wysokości do 30% środków
zaplanowanych na realizację tego zadania na dany rok;
1a) (uchylony);
2) na zadanie, o którym mowa w art. 47 ust. 2 – w wysokości 50% utraconych
dochodów gmin z tytułu zastosowania zwolnień ustawowych, o których mowa w art.
31 ust. 1 pkt 1.
2. Kwoty dotacji, o których mowa w ust. 1, ustala się i rozlicza zgodnie z zasadami przyjętymi
w budżecie państwa.
3. Dotacje, o których mowa w ust. 1, są przekazywane na zasadach określonych w odrębnych
przepisach przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, w sposób
umożliwiający pełne i terminowe wykonywanie zadania.
Artykuł 47
1. Środki Funduszu, w wysokości do 30% wydatków, przeznacza się na:
1) realizację działań wyrównujących różnice między regionami, w szczególności w
jednostkach samorządu terytorialnego, na terenie których stopa bezrobocia jest wyższa
niż 110% średniej stopy bezrobocia w kraju lub nie utworzono warsztatu terapii
zajęciowej albo zakładu aktywności zawodowej;
1a) zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych
realizowane przez fundacje i organizacje pozarządowe;
2) realizację programów wspieranych ze środków pomocowych Unii Europejskiej na rzecz
osób niepełnosprawnych przewidzianych do wdrożenia w danym roku;
3) dofinansowanie zadań wynikających z programów rządowych, w tym ukierunkowanych
na rozwój zasobów ludzkich oraz przeciwdziałanie wyklu-czeniu społecznemu osób
niepełnosprawnych, a także pomoc rodzinom, których członkami są osoby
niepełnosprawne;
4) programy zatwierdzone przez Radę Nadzorczą, służące rehabilitacji społecznej i
zawodowej, w szczególności adresowane do osób niepełnosprawnych oraz do rodzin,
których członkami są osoby niepełnosprawne;
5) zadania inne niż wymienione w ustawie:
a) finansowanie w części lub całości badań, ekspertyz i analiz dotyczących rehabilitacji
zawodowej i społecznej,
b) szkolenia, o których mowa w art. 18 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym
i innych środkach komunikowania się (Dz. U. Nr 209, poz. 1243 oraz z 2012 r. poz. 986).
1a. W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1 pkt 2, Fundusz może:
1) przekazywać instytucji wdrażającej środki na realizację projektów na rzecz osób
niepełnosprawnych – na podstawie umowy, która może być zawarta na okres dłuższy
niż rok;
2) udzielać dotacji, pożyczek oraz finansować odsetki od kredytów udzielonych
projektodawcom na realizację programów – zgodnie z umową określającą w
szczególności warunki korzystania z tych form pomocy, zawartą z realizatorami
programów.
2. Środki Funduszu przeznacza się również na zrekompensowanie gminom dochodów
utraconych na skutek zastosowania ustawowych zwolnień, o których mowa w art. 31 ust. 1
pkt 1, w wysokości utraconych dochodów.
2a. Gminy składają do Funduszu wnioski o wypłatę kwoty rekompensującej dochody
utracone z tytułu zwolnień w terminach:
1) do dnia 31 lipca roku podatkowego – wykazując przewidywane roczne skutki
zwolnień, wynikające z decyzji, dokonanych czynności cywilnoprawnych w formie
aktów notarialnych oraz deklaracji i informacji podatkowych na dany rok podatkowy,
według stanu na dzień 30 czerwca roku podatkowego, za który sporządzany jest
wniosek;
2) do dnia 25 marca roku następującego po roku podatkowym – wykazując faktyczne
roczne skutki zwolnień, wynikające z decyzji, dokonanych czynności cywilnoprawnych
w formie aktów notarialnych oraz deklaracji i informacji podatkowych na dany rok
podatkowy, według stanu na dzień 31 grudnia roku podatkowego, za który
sporządzany jest wniosek.
2b. W przypadku niezłożenia wniosku, o którym mowa w ust. 2a pkt 2, gmina zwraca do
Funduszu otrzymane środki wykazane we wniosku, o którym mowa w ust. 2a pkt 1, wraz z
odsetkami naliczonymi od tej kwoty, od dnia jej otrzymania, w wysokości określonej jak dla
zaległości podatkowych, w terminie 3 miesięcy od dnia upływu terminu do dnia złożenia
wniosku, o którym mowa w ust. 2a pkt 2.
3. (uchylony).
4. (uchylony).
5. Darowizna dokonywana ze środków Funduszu na rzecz osoby niepełnosprawnej w celach
wynikających z ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
6. (uchylony).
7. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii Komisji Wspólnej Rządu i
Samorządu Terytorialnego, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady obliczania i
tryb przekazywania gminom dotacji celowej, o której mowa w ust. 2, z uwzględnieniem
wniosków gmin, zawierających dane o rocznych skutkach zastosowania zwolnień, o których
mowa w art. 31 ust. 1 pkt 1, mając na względzie zrekompensowanie gminom utraconych
dochodów.
Artykuł 48
1. Środki Funduszu są przekazywane przez Prezesa Zarządu tego Funduszu:
1) samorządom wojewódzkim i powiatowym na realizację określonych zadań lub
rodzajów zadań, na wyodrębniony rachunek bankowy – według algorytmu;
2) podmiotom realizującym zadania zlecone przez Fundusz lub inne zadania wynikające
z ustawy – na podstawie zawartych z nimi umów.
1a. (uchylony).
2. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, algorytm, o którym mowa w ust. 1, a
także zasady ustalania maksymalnych wysokości kwot zobowiązań przypadających do
wypłaty na dany rok. Projekt algorytmu podlega opiniowaniu przez stronę samorządową
Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
3. Algorytm, o którym mowa w ust. 1, powinien uwzględniać w szczególności liczbę
mieszkańców, liczbę osób niepełnosprawnych i liczbę uczestników funkcjonujących
warsztatów terapii zajęciowej w powiecie oraz kwotę przewidzianą w planie finansowym
Funduszu na dany rok na realizację przez samorządy zadań, kwotę zobowiązań
finansowanych ze środków Funduszu z tytułu realizacji umów zawartych do dnia 31 grudnia
roku poprzedzającego rok, dla którego jest obliczana wysokość środków.
Artykuł 48a
1. Środki Funduszu nie mogą zostać przeznaczone na realizację celów, zadań i wydatków w
części w jakiej zostały sfinansowane w ramach pomocy udzielonej z innych środków
publicznych.
2. Środki Funduszu przyznane pracodawcy wykonującemu działalność gospodarczą na
podstawie art. 26, art. 26a, art. 26d i art. 32 ust. 1 pkt 2 stanowią pomoc na zatrudnienie
pracowników niepełnosprawnych w rozumieniu rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z
dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem
wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014, str. 1).
3. Pomoc ze środków Funduszu nie może zostać udzielona lub wypłacona pracodawcy
wykonującemu działalność gospodarczą:
1) znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej według kryteriów określonych w
przepisach prawa Unii Europejskiej dotyczących udzielania pomocy publicznej12;
2) na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocy, wynikający z wcześniejszych decyzji
Komisji Europejskiej, uznających pomoc za niezgodną z prawem oraz ze wspólnym
rynkiem;
3) jeżeli udzielenie pomocy w formie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia
skutkowałoby przekroczeniem kwoty 10 mln euro rocznej pomocy na zatrudnienie
pracowników niepełnosprawnych u tego pracodawcy.
Artykuł 49
1. Do wpłat, o których mowa w art. 21 ust. 1, art. 22b, art. 23, art. 29 ust. 3a1, 3b, 3c i 3g,
art. 31 ust. 3 pkt 1 lit. a, art. 33 ust. 4a, 4a1, 4c, 7 i 7a, oraz art. 38 ust. 2 pkt 1 lit. a tiret
pierwsze ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U.
z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) stosuje się odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 5a–5d oraz
art. 49a i art. 49b, przepisy Ordynacji podatkowej, z tym że uprawnienia organów
podatkowych określone w tej ustawie przysługują Prezesowi Zarządu Funduszu.
2. Pracodawcy dokonują wpłat, o których mowa w ust. 1, w terminie do dnia 20 następnego
miesiąca po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności powodujące powstanie obowiązku
wpłat, składając równocześnie Zarządowi Funduszu deklaracje miesięczne i roczne poprzez
teletransmisje danych w formie dokumentu elektronicznego według wzoru ustalonego, w
drodze rozporządzenia, przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
3. Do egzekucji wpłat, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji, z tym że tytuł wykonawczy wystawia Prezes Zarządu
Funduszu.
4. Od decyzji Prezesa Zarządu Funduszu dotyczących wpłat, o których mowa w ust. 1,
pracodawcy przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw zabezpieczenia
społecznego.
5. (uchylony).
5a. Zaległości z tytułu wpłat, odsetki za zwłokę lub opłata prolongacyjna mogą być umarzane
w całości lub w części decyzją Prezesa Zarządu Funduszu wyłącznie w przypadku ich
całkowitej nieściągalności.
5b. Całkowita nieściągalność, o której mowa w ust. 5a, zachodzi w przypadkach
określonych w art. 67d Ordynacji podatkowej.
5c. Prezes Zarządu Funduszu, w drodze decyzji, na wniosek pracodawcy, w przypadku
uzasadnionym ważnym interesem pracodawcy lub interesem publicznym może:
1) odroczyć termin płatności należności lub rozłożyć ich zapłatę na raty,
2) odroczyć termin płatności zaległości z tytułu wpłat, odsetek za zwłokę lub rozłożyć ich
zapłatę na raty
– uwzględniając możliwości płatnicze pracodawcy oraz stan finansów Funduszu.
5d. W przypadku wydania decyzji, o której mowa w ust. 5c, naliczana jest opłata
prolongacyjna, na zasadach określonych w Ordynacji podatkowej.
6. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw łączności, może, w drodze rozporządzenia, określić wzór formularza
wpłaty gotówkowej oraz polecenia przelewu, mając na względzie ustalenie tożsamości
wpłacającego oraz tytuł zobowiązania.
Artykuł 49a
1. Prezes Zarządu Funduszu ma prawo występowania z wnioskiem o założenie księgi
wieczystej dla nieruchomości dłużnika zalegającego z opłatą z tytułu wpłat, o których mowa
w art. 49 ust. 1.
2. Wystawione przez Prezesa Zarządu Funduszu dokumenty stwierdzające istnienie
należności z tytułu wpłat, o których mowa w art. 49 ust. 1, oraz ich wysokość są podstawą
wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości stanowiącej własność zobowiązanego.
Jeżeli nieruchomość nie posiada księgi wieczystej, zabezpieczenie jest dokonywane przez
złożenie tych dokumentów do zbioru dokumentów.
3. Należności z tytułu wpłat, o których mowa w art. 49 ust. 1, są zabezpieczane hipoteką
przymusową na wszystkich nieruchomościach dłużnika. Podstawą ustanowienia hipoteki jest
doręczona decyzja określająca wysokość należności z tytułu wpłat, o których mowa w art. 49
ust. 1.
4. Do hipoteki, o której mowa w ust. 3, stosuje się odpowiednio przepisy Ordynacji
podatkowej dotyczące hipoteki przymusowej.
Artykuł 49b
1. Należności z tytułu wpłat, o których mowa w art. 49 ust. 1, są zabezpieczane ustawowym
prawem zastawu na ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika.
2. Do zastawu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy Ordynacji
podatkowej dotyczące zastawów skarbowych.
3. Zastaw, o którym mowa w ust. 1, wpisuje się do rejestru zastawów skarbowych
prowadzonego na podstawie art. 43 Ordynacji podatkowej.
4. Wypis z rejestru zastawów, o którym mowa w art. 46 § 1 Ordynacji podatkowej,
wydawany jest na wniosek Prezesa Zarządu Funduszu nieodpłatnie.
Artykuł 49c
Fundusz jest uprawniony do nieodpłatnego korzystania z danych zgromadzonych:
1) w Centralnym Rejestrze Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników;
2) w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON)
prowadzonym przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego;
3) przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych;
4) w Centralnej Bazie RCIPESEL.
Artykuł 49d
1. Prezes Zarządu Funduszu jest obowiązany składać Pełnomocnikowi półroczne informacje o
pracodawcach zwolnionych z wpłat na Fundusz lub zobowiązanych do tych wpłat, w
terminach:
1) do dnia 15 sierpnia – za pierwsze półrocze;
2) do dnia 15 lutego – za drugie półrocze roku poprzedniego.
2. Prezes Zarządu Funduszu jest obowiązany udzielać, na wniosek Pełnomocnika, informacji
o pracodawcach obowiązanych do składania informacji, o których mowa w art. 21 ust. 2f, lub
deklaracji, o których mowa w art. 49 ust. 2, w zakresie i terminie wskazanym we wniosku.
Termin ten nie może być krótszy niż 30 dni od dnia doręczenia wniosku.
3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
wzory informacji, o których mowa w ust. 1, oraz sposób ich przekazywania, mając na
względzie zapewnienie prawidłowego przepływu informacji.
Artykuł 49e
1. Środki Funduszu podlegają zwrotowi w kwocie wykorzystanej niezgodnie z
przeznaczeniem, pobranej w nadmiernej wysokości lub ustalonej w wyniku kontroli w
zakresie stwierdzonych nieprawidłowości, określonej w drodze decyzji nakazującej zwrot
wypłaconych środków wraz z odsetkami naliczonymi od tej kwoty, od dnia jej otrzymania, w
wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych.
2. Zwrotu, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania
wezwania do zapłaty lub ujawnienia okoliczności powodujących obowiązek zwrotu.
3. Jeżeli środki Funduszu zostały wypłacone w wysokości niższej od należnej, kwotę
stanowiącą różnicę między kwotą należną a kwotą wypłaconą, wypłaca się wraz z odsetkami
w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych w terminie 3 miesięcy od dnia
przedłożenia żądania wypłaty tej kwoty lub ujawnienia okoliczności powodujących
obowiązek jej wypłacenia.
4. Odsetek nie nalicza się w przypadku gdy wystąpienie okoliczności powodujących
obowiązek zwrotu lub wypłaty środków było niezależne od zobowiązanego do zapłaty.
5. Zwrotowi nie podlegają należności umorzone w trybie, o którym mowa w art. 49f ust. 1
pkt 1, chyba że w wyniku kontroli stwierdzono niezgodne z prawem ich umorzenie.
Artykuł 49f
1. Na wniosek dłużnika lub strony umowy, której przedmiot obejmuje dokonanie wydatków
ze środków Funduszu, organy i podmioty powołane do zawierania takich umów mogą:
1) umorzyć w części lub w całości należności pieniężne mające charakter
cywilnoprawny, w drodze decyzji, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, lub
2) rozłożyć na raty spłatę tych należności lub odroczyć termin ich płatności, w drodze
umowy
– w przypadku uzasadnionym ważnym interesem dłużnika, interesem publicznym, względami
gospodarczymi lub społecznymi, lub innymi przyczynami zasługującymi na uwzględnienie, w
szczególności w razie całkowitej nieściągalności w rozumieniu art. 49 ust. 5b.
2. W przypadku umarzania należności wynikających z umów określonych w ust. 1, do których
zawierania został powołany Fundusz decyzję w sprawie umorzenia wydaje Prezes Zarządu
Funduszu.
3. W przypadku umarzania należności wynikających z umów określonych w ust. 1, do których
zawierania został powołany dyrektor powiatowego urzędu pracy, lub kierownik jednostki
organizacyjnej powiatu, decyzję w sprawie umorzenia wydaje starosta.
3a. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do należności pieniężnych dotyczących zwrotu środków przyznanych osobie niepełnosprawnej wykonującej działalność gospodarczą lub niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika na podstawie art. 25a.
3b. Przepis ust. 1 pkt 1 stosuje się odpowiednio do odsetek od nienależnie pobranych kwot na podstawie art. 26a, pod warunkiem spłaty kwoty głównej należności nie później niż w terminie określonym w art. 49e ust. 2.
3c. Przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio do należności pieniężnych dotyczących zwrotu dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych przyznanego na podstawie art. 26a.
3d. Rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnych, o których mowa w ust. 3c, lub odroczenie terminu ich płatności może nastąpić jednokrotnie. Całkowity okres spłaty należności nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia zawarcia umowy, o której mowa w ust. 1 pkt 2.
3e. Od należności pieniężnych, które rozłożono na raty lub odroczono termin ich płatności, nie nalicza się odsetek za zwłokę począwszy od następnego dnia po dniu wpływu wniosku, o którym mowa w ust. 1.
3f. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2, ustala się opłatę równą sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8% ani od stopy oprocentowania kredytu, który dłużnik mógłby uzyskać na zasadach rynkowych.
3g. W razie uchybienia któremukolwiek z terminów zapłaty należności określonych w umowie ulega ona rozwiązaniu, a należność staje się natychmiast wymagalna wraz z odsetkami naliczonymi w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych.
3h. Przepisów art. 25c ust. 6 oraz art. 26a ust. 8 nie stosuje się w okresie obowiązywania umów, o których mowa w ust. 1 pkt 2, nie dłużej jednak niż do dnia poprzedzającego dzień powstania dalszych zaległości w zobowiązaniach wobec Funduszu przekraczających ogółem kwotę 100 zł.
2) odsetek od nienależnie pobranych kwot na podstawie art. 26a, pod warunkiem
spłaty kwoty głównej należności nie później niż w terminie określonym w art. 49e ust 2.
4. Przepisy art. 67b i art. 67d § 1 i 2 Ordynacji podatkowej stosuje się odpowiednio.
Artykuł 50
1. Organami Funduszu są Rada Nadzorcza i Zarząd.
2. Rada Nadzorcza składa się z:
1) Prezesa Rady Nadzorczej, którym jest Pełnomocnik;
1a) przedstawiciela ministra właściwego do spraw finansów publicznych;
2) przedstawicieli organizacji pozarządowych, w tym:
a) po jednym przedstawicielu każdej organizacji pracodawców, reprezentatywnej w
rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego,
b) po jednym przedstawicielu każdej organizacji związkowej, reprezentatywnej w
rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego,
c) dwóch przedstawicieli innych niż wymienione w lit. a i b organizacji pozarządowych.
2a. W przypadku gdy w trakcie trwania kadencji Rady organizacja pracodawców lub
organizacja związkowa stanie się organizacją reprezentatywną w rozumieniu ustawy o Radzie
Dialogu Społecznego, przedstawiciel tej organizacji wchodzi w skład Rady.
3. Członków Rady Nadzorczej powołuje na wniosek Pełnomocnika, a w przypadku
przedstawicieli, o których mowa w ust. 2 pkt 2, na wniosek uprawnionych organizacji,
minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.
4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego może odwołać członka Rady
Nadzorczej przed upływem kadencji:
1) na jego wniosek;
2) na wniosek reprezentowanego podmiotu;
3) na wniosek Pełnomocnika, zaopiniowany przez reprezentowany podmiot.
5. Kadencja Rady Nadzorczej trwa 2 lata.
6. Do zadań Rady Nadzorczej należy w szczególności:
1) zatwierdzanie planów działalności i projektu planu finansowego Funduszu;
2) opiniowanie kryteriów wyboru przedsięwzięć finansowanych ze środków Funduszu,
zgodnie z kierunkowymi założeniami polityki zatrudniania, rehabilitacji zawodowej i
społecznej osób niepełnosprawnych, określonymi przez Pełnomocnika;
3) zatwierdzanie wniosków Zarządu w sprawach zaciągania przez Fundusz pożyczek;
4) (uchylony);
5) opiniowanie wniosków w sprawie powołania i odwołania każdego z zastępców
Prezesa Zarządu;
6) dokonywanie kontroli i oceny działalności Zarządu;
7) zatwierdzanie rocznych sprawozdań Funduszu;
8) składanie ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego, w terminie
do dnia 20 marca każdego roku, sprawozdań z działalności Funduszu.
7. Obsługę Rady Nadzorczej sprawuje Biuro Funduszu.
8. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe zasady i tryb powoływania oraz odwoływania członków Rady Nadzorczej, a
także szczegółowe zasady działania Rady Nadzorczej i szkolenia jej członków oraz wysokość
ich wynagrodzenia za udział w posiedzeniach Rady.
Artykuł 51
1. W skład Zarządu Funduszu wchodzą Prezes Zarządu Funduszu, zwany dalej „Prezesem”, i
dwaj jego zastępcy. Prezesa powołuje Prezes Rady Ministrów, spośród osób wyłonionych w
drodze otwartego i konkurencyjnego naboru, na wniosek ministra właściwego do spraw
zabezpieczenia społecznego. Prezes Rady Ministrów odwołuje Prezesa.
1a. (uchylony).
2. Zastępców Prezesa, na wniosek Prezesa zaopiniowany przez Radę Nadzorczą, powołuje
minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, spośród osób wyłonionych w
drodze otwartego i konkurencyjnego naboru. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia
społecznego odwołuje zastępców Prezesa, na wniosek Prezesa zaopiniowany przez Radę
Nadzorczą.
3. Do zadań Zarządu należy w szczególności:
1) opracowywanie projektów planów działalności Funduszu i projektu planu
finansowego;
2) dokonywanie wyboru przedsięwzięć do finansowania ze środków Funduszu;
3) gospodarowanie środkami Funduszu;
4) opracowywanie szczegółowych zasad finansowania realizacji zadań, o których mowa
w ustawie;
5) podejmowanie decyzji w sprawie odraczania terminu spłat i umarzania pożyczek;
6) sprawowanie kontroli nad wykorzystaniem środków Funduszu przekazywanych na
realizację zadań określonych ustawą;
7) (uchylony);
8) (uchylony);
9) współpraca z organizacjami pozarządowymi;
10)składanie Radzie Nadzorczej sprawozdań z działalności Funduszu.
3a. Zarząd Funduszu uzgadnia z ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego
projekty planów działalności Funduszu i projekt planu finansowego, o których mowa w ust. 3
pkt 1, w trybie określonym w ustawie z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju
regionalnego15 (Dz. U. Nr 48, poz. 550, z późn. zm.16).
3b. Zadania Zarządu, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 4, nie dotyczą środków, o których
mowa w art. 48 ust. 1 pkt 1.
3c. Zarząd Funduszu może żądać niezwłocznego zwrotu całości lub części środków do
Funduszu lub zawiesić wypłatę dalszych kwot, jeżeli w ciągu roku budżetowego, w wyniku
kontroli, o której mowa w ust. 3 pkt 6, stwierdzi nieprawidłowości polegające na
wykorzystaniu przekazanych środków z Funduszu niezgodnie z ich przeznaczeniem.
3d. Do oceny prawidłowości wykorzystania środków Funduszu stosuje się przepisy o
finansach publicznych.
3e. Zarząd Funduszu może dokonać podziału środków nieprzekazanych lub zwróconych, o
których mowa w ust. 3c, po uzyskaniu pozytywnej opinii Rady Nadzorczej Funduszu i
ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
3f. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze
rozporządzenia, tryb i zasady sprawowania przez Fundusz kontroli, o której mowa w ust. 3
pkt 6.
4. Zarząd udostępnia Radzie Nadzorczej, na jej żądanie, dokumenty i materiały dotyczące
działalności Funduszu.
5. Obsługę Zarządu sprawuje Biuro Funduszu.
Artykuł 51a
1. Stanowisko Prezesa może zajmować osoba, która:
1) posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny;
2) jest obywatelem polskim;
3) korzysta z pełni praw publicznych;
4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne
przestępstwo skarbowe;
5) posiada kompetencje kierownicze;
6) posiada co najmniej 6-letni staż pracy, w tym co najmniej 3-letni staż pracy na
stanowisku kierowniczym;
7) posiada wykształcenie i wiedzę z zakresu spraw należących do właściwości Funduszu.
2. Informację o naborze na stanowisko Prezesa ogłasza się przez umieszczenie ogłoszenia w
miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie Funduszu oraz w Biuletynie Informacji
Publicznej, o którym mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji
publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198, z późn. zm.17), i Biuletynie Informacji Publicznej
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Ogłoszenie powinno zawierać:
1) nazwę i adres Funduszu;
2) określenie stanowiska;
3) wymagania związane ze stanowiskiem wynikające z przepisów prawa;
4) zakres zadań wykonywanych na stanowisku;
5) wskazanie wymaganych dokumentów;
6) termin i miejsce składania dokumentów;
7) informację o metodach i technikach naboru.
3. Termin, o którym mowa w ust. 2 pkt 6, nie może być krótszy niż 10 dni od dnia
opublikowania ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady
Ministrów.
4. Nabór na stanowisko Prezesa przeprowadza zespół, powołany przez ministra właściwego
do spraw zabezpieczenia społecznego, liczący co najmniej 3 osoby, których wiedza i
doświadczenie dają rękojmię wyłonienia najlepszych kandydatów. W toku naboru ocenia się
doświadczenie zawodowe kandydata, wiedzę niezbędną do wykonywania zadań na
stanowisku, na które jest przeprowadzany nabór, oraz kompetencje kierownicze.
5. Ocena wiedzy i kompetencji kierowniczych, o których mowa w ust. 4, może być dokonana
na zlecenie zespołu przez osobę niebędącą członkiem zespołu, która posiada odpowiednie
kwalifikacje do dokonania tej oceny.
6. Członek zespołu oraz osoba, o której mowa w ust. 5, mają obowiązek zachowania w
tajemnicy informacji dotyczących osób ubiegających się o stanowisko, uzyskanych w trakcie
naboru.
7. W toku naboru zespół wyłania nie więcej niż 3 kandydatów, których przedstawia
ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego.
8. Z przeprowadzonego naboru zespół sporządza protokół zawierający:
1) nazwę i adres Funduszu;
2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór, oraz liczbę kandydatów;
3) imiona, nazwiska i adresy nie więcej niż 3 najlepszych kandydatów uszeregowanych
według poziomu spełniania przez nich wymagań określonych w ogłoszeniu o naborze;
4) informację o zastosowanych metodach i technikach naboru;
5) uzasadnienie dokonanego wyboru albo powody niewyłonienia kandydata;
6) skład zespołu.
9. Wynik naboru ogłasza się niezwłocznie przez umieszczenie informacji w biuletynach
informacji publicznej, o których mowa w ust. 2. Informacja o wyniku naboru zawiera:
1) nazwę i adres Funduszu;
2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór;
3) imiona, nazwiska wybranych kandydatów oraz ich miejsca zamieszkania w
rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego albo informację o niewyłonieniu
kandydata.
10. Umieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
ogłoszenia o naborze oraz o wyniku tego naboru jest bezpłatne.
11. Zespół przeprowadzający nabór na stanowiska zastępców Prezesa powołuje Prezes.
12. Do sposobu przeprowadzania naboru na stanowisko zastępcy Prezesa stosuje się
odpowiednio ust. 1–10.
Artykuł 52
1. Zarząd Funduszu może tworzyć i znosić oddziały Funduszu oraz określa zakres i obszar ich
działania.
2. Dyrektora oddziału powołuje i odwołuje Prezes Zarządu.
Artykuł 53
1. Prezes Zarządu reprezentuje Fundusz na zewnątrz.
2. Prezes może powoływać pełnomocników Zarządu, ustalając granice ich umocowania.
3. Do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych Funduszu są
upoważnieni:
1) Prezes lub każdy z jego zastępców samodzielnie;
2) dwaj pełnomocnicy działający łącznie.
4. Prezes wykonuje za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w stosunku
do pracowników Funduszu.
Artykuł 53a
1. Nabór kandydatów do zatrudnienia na wolne stanowiska pracy w biurze Funduszu jest
otwarty i konkurencyjny.
2. Ogłoszenie o naborze zamieszcza się w Biuletynie Informacji Publicznej, o którym mowa w
ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, oraz w miejscu
powszechnie dostępnym w jednostce organizacyjnej, w której jest prowadzony nabór.
Artykuł 53b
Informacje o kandydatach, którzy zgłosili się do naboru, stanowią informację publiczną w
zakresie objętym wymaganiami określonymi w ogłoszeniu o naborze.
Artykuł 53c
Termin do składania dokumentów, określony w ogłoszeniu o naborze, nie może być krótszy
niż 14 dni od dnia opublikowania tego ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej.
Artykuł 53d
1. Po upływie terminu do składania dokumentów określonego w ogłoszeniu o naborze
niezwłocznie upowszechnia się listę kandydatów, którzy spełniają wymagania formalne
określone w ogłoszeniu o naborze, przez umieszczenie jej w miejscu powszechnie
dostępnym w jednostce organizacyjnej, w której jest prowadzony nabór, a także przez
opublikowanie jej w Biuletynie Informacji Publicznej.
2. Lista, o której mowa w ust. 1, zawiera imię i nazwisko kandydata oraz jego miejsce
zamieszkania w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.
Artykuł 53e
1. Sporządza się protokół przeprowadzonego naboru kandydatów do zatrudnienia na wolne
stanowiska pracy w Funduszu.
2. Protokół zawiera w szczególności:
1) określenie stanowiska pracy, na które był prowadzony nabór, liczbę kandydatów oraz
imiona, nazwiska i adresy nie więcej niż 5 najlepszych kandydatów uszeregowanych
według poziomu spełniania przez nich wymagań określonych w ogłoszeniu o naborze;
2) informację o zastosowanych metodach i technikach naboru;
3) uzasadnienie dokonanego wyboru.
Artykuł 53f
1. Informację o wyniku naboru upowszechnia się w terminie 14 dni od dnia zatrudnienia
wybranego kandydata albo zakończenia naboru, w przypadku gdy w jego wyniku nie doszło
do zatrudnienia żadnego kandydata.
2. Informacja, o której mowa w ust. 1, zawiera:
1) nazwę i adres urzędu;
2) określenie stanowiska pracy;
3) imię i nazwisko kandydata oraz jego miejsce zamieszkania w rozumieniu przepisów
Kodeksu cywilnego;
4) uzasadnienie dokonanego wyboru kandydata albo uzasadnienie niezatrudnienia
żadnego kandydata.
3. Informację o wyniku naboru upowszechnia się w Biuletynie Informacji Publicznej i w
miejscu powszechnie dostępnym w jednostce organizacyjnej, w której był prowadzony
nabór.
Artykuł 53g
Jeżeli stosunek pracy osoby wyłonionej w drodze naboru ustał w ciągu 3 miesięcy od dnia
nawiązania stosunku pracy, można zatrudnić na tym samym stanowisku kolejną osobę
spośród najlepszych kandydatów wymienionych w protokole tego naboru. Przepisy art. 53f
stosuje się odpowiednio.
Artykuł 54
Ze środków Funduszu pokrywane są:
1) koszty jego działalności;
2) (uchylony);
3) koszty obsługi zadań realizowanych przez samorządy powiatowe i wojewódzkie w
wysokości faktycznie poniesionej, nie więcej niż 2,5% środków wykorzystanych na
realizację zadań, o których mowa w art. 48 ust. 1 pkt 1.
Artykuł 55
(uchylony).
Artykuł 56
Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego składa Radzie Ministrów corocznie
informację o działalności Funduszu.
Rozdział 10a Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy
Artykuł 56a
Kto nie dopełnia obowiązków składania informacji, o których mowa w art. 21 ust. 2f, lub
deklaracji, o których mowa w art. 49 ust. 2, podlega karze grzywny do 500 złotych.
Artykuł 56b
Kto:
1) udaremnia lub utrudnia przeprowadzenie kontroli,
2) zgłasza nieprawdziwe dane lub udziela nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich
udzielenia
– podlega karze grzywny do 5000 złotych.
Artykuł 56c
1. Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w art. 56a i art. 56b, następuje w trybie
przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o
wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, z późn. zm.18).
2. Orzeczone i wyegzekwowane kary grzywien, o których mowa w art. 56a i art. 56b, sądy
przekazują bezpośrednio na rachunek Funduszu.
Rozdział 11 Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe
Artykuł 57
(pominięty).
19
Artykuł 58
(pominięty).
Artykuł 59
(pominięty).
Artykuł 60
(pominięty).
Artykuł 61
(pominięty).
Artykuł 62
1. Osoby, które przed dniem wejścia w życie ustawy zostały zaliczone do jednej z grup
inwalidów, są osobami niepełnosprawnymi w rozumieniu ustawy, jeżeli przed tą datą
orzeczenie o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów nie utraciło mocy.
2. Orzeczenie o zaliczeniu do:
1) I grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu
niepełnosprawności;
2) II grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu
niepełnosprawności;
3) III grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu
niepełnosprawności.
3. Osoby o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się
za niepełnosprawne, z tym że:
1) osoby, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny, traktuje się jako zaliczone do
znacznego stopnia niepełnosprawności;
2) pozostałe osoby traktuje się jako zaliczone do lekkiego stopnia niepełnosprawności.
Artykuł 63
Osoby niepełnosprawne, o których mowa w art. 62, które przed dniem wejścia w życie
ustawy nabyły prawo do świadczeń lub ulg na podstawie odrębnych przepisów, zachowują
dotychczasowe uprawnienia.
Artykuł 64
(uchylony).
Artykuł 65
(uchylony).
Artykuł 66
W sprawach nieunormowanych przepisami ustawy stosuje się Kodeks postępowania
administracyjnego, Kodeks cywilny oraz Kodeks pracy.
Artykuł 67
Sprawy, które zostały wszczęte, a niezakończone przed dniem wejścia w życie ustawy,
podlegają rozpoznaniu według przepisów tej ustawy.
Artykuł 68
(pominięty).
Artykuł 68a
(pominięty).
Artykuł 68b
(pominięty).
Artykuł 68c
1. Maksymalne dofinansowanie ze środków Funduszu kosztów:
1) działalności, w tym wynikających ze zwiększonej liczby uczestników warsztatu terapii
zajęciowej, wynosi:
a) w 2007 r. – 95% tych kosztów,
b) w 2008 r. i w latach następnych – 90% tych kosztów.
c) (uchylona);
2) tworzenia warsztatu terapii zajęciowej wynosi w 2005 r. i latach następnych – 70% tych
kosztów.
2. Maksymalne dofinansowanie ze środków Funduszu kosztów:
1) działania zakładu aktywności zawodowej wynosi:
a) w 2007 r. – 95% tych kosztów,
b) w 2008 r. i w latach następnych – 90% tych kosztów;
2) utworzenia zakładu aktywności zawodowej wynosi:
a) w 2007 r. – 85% tych kosztów,
b) w 2008 r. – 75% tych kosztów,
c) w 2009 r. i w latach następnych – 65% tych kosztów.
Artykuł 68d
W 2008 r. Fundusz otrzymuje dotację celową z budżetu państwa na realizację zadania, o
którym mowa w art. 26a, w wysokości do 25% środków zapewniających jego realizację.
Artykuł 68e
W roku 2009 Fundusz otrzymuje dotację celową z budżetu państwa na realizację zadania, o
którym mowa w art. 26a, w wysokości nie mniejszej niż 30% środków zaplanowanych na
realizację tego zadania na ten rok.
Artykuł 68f
W 2010 r. Fundusz otrzymuje dotację celową z budżetu państwa na realizację zadania, o
którym mowa w art. 26a, w wysokości do 30% środków zaplanowanych na realizację tego
zadania na ten rok.
Artykuł 68fa
W roku 2011 Fundusz otrzymuje dotację celową z budżetu państwa na realizację zadania, o
którym mowa w art. 26a, w wysokości do 30% środków zaplanowanych na realizację tego
zadania na ten rok.
Artykuł 68g
W 2010 r.:
1) pracodawcy zatrudniającemu w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy mniej niż 25
pracowników oraz pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w
przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającemu wskaźnik zatrudnienia osób
niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6% przysługuje miesięczne dofinansowanie
w wysokości:
a) 70% kwot, o których mowa w art. 26a ust. 1,
b) 90% kwot, o których mowa w art. 26a ust. 1 i 1b;
2) pracodawcy prowadzącemu zakład pracy chronionej przysługuje 100% kwot
dofinansowania, o których mowa w art. 26a ust. 1 i 1b.
Artykuł 68ga
W roku 2011:
1) pracodawcy zatrudniającemu w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy mniej niż 25 pracowników oraz pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w
przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającemu wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6% przysługuje miesięczne dofinansowanie w wysokości:
a) 70% kwot, o których mowa w art. 26a ust. 1,
b) 90% kwot, o których mowa w art. 26a ust. 1 i 1b;
2) pracodawcy prowadzącemu zakład pracy chronionej przysługuje 100% kwot dofinansowania, o których mowa w art. 26a ust. 1 i 1b.
Artykuł 68gb
W roku 2013:
1) pracodawcy zatrudniającemu w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy mniej niż 25
pracowników oraz pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w
przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającemu wskaźnik zatrudnienia osób
niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6% przysługuje miesięczne dofinansowanie
w wysokości:
a) 70% kwot, o których mowa w art. 26a ust. 1,
b) 90% kwot, o których mowa w art. 26a ust. 1 i 1b;
2) pracodawcy prowadzącemu zakład pracy chronionej przysługuje 100% kwot
dofinansowania, o których mowa w art. 26a ust. 1 i 1b.
Artykuł 68gc
Za okresy od stycznia 2014 r. do marca 2014 r. miesięczne dofinansowanie do
wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, określone w art. 26a, przysługuje w
wysokości i na zasadach obowiązujących w roku 2013.
Artykuł 69
Traci moc ustawa z dnia 9 maja 1991 r. o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób
niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 46, poz. 201, Nr 80, poz. 350 i Nr 110, poz. 472, z 1992 r. Nr
21, poz. 85, z 1993 r. Nr 11, poz. 50 i Nr 28, poz. 127, z 1995 r. Nr 1, poz. 1, Nr 5, poz. 25 i Nr
120, poz. 577 oraz z 1996 r. Nr 100, poz. 461), z tym że:
1) art. 4 obowiązuje do dnia 31 grudnia 1998 r.;
2) art. 19 obowiązuje do dnia 30 czerwca 1998 r.
Artykuł 70
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1998 r., z tym że:
1) art. 6 ust. 7 wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 września 1997 r.;
2) art. 21 wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.;
3) art. 31 ust. 1 pkt 2 oraz art. 59 wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.